‘Onze verkiezingen verlopen zeer eerlijk’
Thursday 17 April 2025
Politicoloog Hans Breeveld geeft aan hoe hij de komende verkiezingen beoordeelt in vergelijking met de voorgaande jaren. Hij reageerde als volgt in het programma LALA op SUN WEB TV: ‘Ik verbaas me over de verbazing. Bij elke verkiezing komt het weer voor. Onze verkiezingen zijn op papier zeer goed. En ze verlopen ook zeer eerlijk. Dat moeten we wel zeggen.’
Breeveld benadrukt dat, vanwege het feit dat er sprake is van mensenwerk, zich hier en daar ‘oneffenheden’ kunnen voordoen. En hij zei met klem het volgende: ‘Maar, we mogen ons gelukkig prijzen in Suriname te wonen en deze verkiezingen te hebben. En natuurlijk vragen sommige mensen extra aandacht, waarover mensen zich verbaasd hebben, nee. Ik geloof dat het soms een beetje overdreven is. Overdreven. En dat is niet goed.’
Het overdreven gedrag zou beslist niet goed zijn voor de reputatie van het land. ‘We hebben een zeer goede naam. Maar als je iedere keer dingen opklopt…’ Dit zal erin resulteren dat men gaat beginnen te denken dat er iets mis is met de verkiezingen in Suriname. ‘Ik denk dat we zaken niet zo overdreven moeten presenteren, zoals we presenteren,’ sprak Breeveld.
Niet echt klagen
Lothar Boksteen, voormalige voorzitter van het Centraal Hoofdstembureau (CHS) en het Onafhankelijk Kiesbureau (OKB), was ook gast in het programma LALA, samen met Breeveld. Boksteen gaf in niet mis te verstane bewoordingen aan het helemaal eens te zijn met de opvatting van Breeveld. Hij zei het volgende: ‘De verkiezingen lopen goed.’ Boksteen heeft diverse malen als waarnemer in verschillende organisaties van de verkiezingen gefungeerd. ‘En dan mogen we echt niet klagen over Suriname.’ Ook hij gaf mee dat er natuurlijk zaken zijn die aan verbetering toe zijn. ‘De verslagen van het OKB die steeds zijn gemaakt, dan moet je proberen die dingen uit te voeren. Daar hapert het nog wel eens. Het kan anders.’
Instellen van onafhankelijke verkiezingsautoriteit
Boksteen opperde voor het instellen van een onafhankelijke verkiezingsautoriteit, waardoor de vele problemen die naar voren zijn gekomen in veel mindere mate zullen voorkomen. In de verschillende verslagen van het OKB wordt al jaren geschreven dat er zo’n autoriteit moet komen. Echter, tot op heden zijn er geen stappen ondernomen om een onafhankelijke verkiezingsautoriteit op te zetten. De gewezen CHS-voorzitter wees er eveneens op dat alle grote partijen die deel hebben uitgemaakt van de regering (hetzij oppositie of coalitie) hebben beloofd om zo’n autoriteit van de grond te krijgen. Wanneer ze in de oppositie zijn, beloven ze het. Maar wanneer ze in de regering zijn, schijnt deze belofte in een vergeethoek geplaatst te zijn. Boksteen hoopt van harte dat die autoriteit van de grond komt. Hij hoopt van harte niet dat men, zoals altijd, alles is vergeten na 26 mei 2025.
Zie LIVE-video programma LALA: https://www.youtube.com/watch?v=I6K-9PKfCjI&t=56s
https://sun.sr/Details/37377_-‘Onze-verkiezingen-verlopen-zeer-eerlijk’_0303992breebok.jpg
- 13 APRIL 2025
Reactie OKB op opvatting Van Dijk-Silos over artikel 137 Kiesregeling
Het Onafhankelijk Kiesbureau (OKB) heeft met belangstelling kennisgenomen van de recente uitlatingen van mevrouw Jennifer van Dijk-Silos, zoals gepubliceerd in Starnieuws op 13 april 2025. In haar bijdrage uit zij zich kritisch over de juridische uitleg die het OKB heeft gegeven aan artikel 137 van de Kiesregeling in de context van het overlijden van de heer Edward Belfort, kandidaat op de lijst van de Nationale Democratische Partij (NDP).
Hoewel het OKB een open en inhoudelijk debat over de toepassing van de Kiesregeling verwelkomt, acht het Bureau het noodzakelijk om het standpunt van mevrouw Van Dijk-Silos op een aantal juridische kernpunten te weerleggen. Haar interpretatie van artikel 137 bevat namelijk meerdere onvolkomenheden die — indien zij leidend zouden worden — afbreuk zouden doen aan de rechtmatigheid, uniformiteit en voorspelbaarheid van het verkiezingsproces.
Mevrouw Van Dijk-Silos stelt dat artikel 137, lid 3 slechts van toepassing is ná de stemming, aangezien daarin gesproken wordt over “niet-gekozen kandidaten”. Zij concludeert daaruit dat dit lid niet van toepassing is op het overlijden van een kandidaat vóór de verkiezingsdag. Deze zienswijze is echter gebaseerd op een te beperkte grammaticale interpretatie van de bepaling en houdt geen stand bij een systematische en contextuele lezing van de wet.
Artikel 137, lid 3 luidt: “Ter voorziening in de vacatures bedoeld in het vorige lid treden in de plaats, indien het De Nationale Assemblée betreft, de in de volgorde hoogst geplaatste niet-gekozen kandidaten van de lijst waarop de plaats is opengevallen.”
Lid 3 verwijst uitdrukkelijk naar de “vacatures bedoeld in het vorige lid” — en dat is lid 2. Lid 2 bepaalt onder meer dat kennisgeving aan de President en het OKB dient te geschieden: “wanneer een kandidaat vóór de stemming komt te overlijden (…).”
De koppeling tussen lid 2 en lid 3 is juridisch doorslaggevend. Indien een vacature ontstaat vóór de stemming, zoals in het geval van de heer Belfort, wordt deze vacature gereguleerd via de opvolgingsmechanismen van lid 3. De wetgever heeft daarmee duidelijk beoogd ook vóór de verkiezingen reeds ontstane vacatures op een ordelijke wijze in te vullen.
De term “niet-gekozen kandidaten” is in dit verband geen temporele aanduiding (zoals gesuggereerd), maar verwijst naar de kandidaten op de lijst die nog geen zetel hebben verworven — wat vóór de stemming vanzelfsprekend op alle kandidaten van toepassing is, met uitzondering van de plaatsvervangers.
In haar betoog stelt mevrouw Van Dijk-Silos dat de politieke partij in de gelegenheid gesteld zou moeten worden om, bij het overlijden van een kandidaat vóór de stemming, een nieuwe persoon voor te dragen — bijvoorbeeld vanuit een “schaduwlijst”. Deze interpretatie is echter niet gestoeld op enige bepaling in de Kiesregeling.
De Kiesregeling kent slechts twee wettelijk vastgestelde routes voor het opvullen van vacatures:
a) Door opschuiving binnen de lijst (artikel 137, lid 3);
b) Indien de lijst is uitgeput: door een kandidaat-plaatsvervanger.
Er bestaat geen wettelijke basis voor het toevoegen van een nieuwe kandidaat buiten de formeel ingediende en gecontroleerde kandidatenlijst. Een dergelijk handelen zou de rechtszekerheid, transparantie en controleerbaarheid van het verkiezingsproces ernstig ondermijnen en het risico op politieke willekeur vergroten. De procedurele zuiverheid van het verkiezingsproces vereist dan ook dat uitsluitend gehandeld wordt binnen de strikt in de wet geregelde kaders.
Mevrouw Van Dijk-Silos stelt terecht dat het OKB geen besluitvormende, maar een toezichthoudende en adviserende rol vervult. Dit laat echter onverlet dat het OKB, krachtens zijn wettelijke taakstelling, bij uitstek bevoegd is om de juiste uitleg van de Kiesregeling te geven ter waarborging van de rechtszekerheid en een uniforme rechtspraktijk.
Het standpunt van het OKB in deze aangelegenheid is dan ook niet gebaseerd op eigen beleidsmatige overwegingen, maar op een systematische, grammaticale én teleologische interpretatie van artikel 137. Daarbij staat het belang voorop van:
a) De consistentie van het verkiezingsproces;
b) De bescherming van het gelijkheidsbeginsel;
c) De zuiverheid van de kandidatenlijsten.
Op grond van de bovengenoemde wettelijke bepalingen en principes moet in de onderhavige situatie als volgt worden gehandeld:
a) Het overlijden van de heer Belfor wordt overeenkomstig artikel 137, lid 2 gemeld aan de bevoegde instanties;
b) Zijn naam wordt geschrapt van de kandidatenlijst vóór de stemming;
c) De kandidaat die op positie 51 staat, schuift automatisch door naar positie 50, conform artikel 137, lid 3;
d) Indien nodig wordt de opengevallen plaats op positie 51 ingevuld door een kandidaat-plaatsvervanger;
e) De partij kan geen alternatieve kandidaat voordragen buiten de formeel goedgekeurde kandidaten- en plaatsvervangerslijst.
Hoewel de bijdrage van mevrouw Van Dijk-Silos een waardevolle impuls vormt voor het democratisch-juridische discours, kan haar interpretatie van artikel 137 van de Kiesregeling juridisch geen stand houden. Haar lezing miskent de systematische opbouw van artikel 137 en introduceert onwettige mogelijkheden die in strijd zijn met het gesloten stelsel van kandidatenlijsten zoals vastgelegd in de Kiesregeling.
https://www.starnieuws.com/index.php/welcome/index/nieuwsitem/85882
- 13 APRIL 2025
NDP betwist CHS-standpunt over vervanging overleden kandidaat Belfort
De Nationale Democratische Partij (NDP) verzet zich tegen het voorstel van het Centraal Hoofdstembureau (CHS) om de overleden kandidaat Edward Belfort te vervangen via opschuiving binnen de kandidatenlijst. Belfort stond op plaats 50 van de NDP-lijst. Volgens het CHS zou kandidaat nummer 51 zijn plaats innemen, waarna de eerste plaatsvervangende kandidaat op deze laatste plek zou komen.
In een briefwisseling stelt de NDP dat de Kiesregeling geen basis biedt voor deze werkwijze, zolang er nog geen verkiezing heeft plaatsgevonden. De partij pleit daarom voor directe vervanging van de overleden kandidaat door een persoon van eigen keuze.
Volgens de NDP spreekt de wet enkel over het opschuiven van gekozen leden. Er zou dan ook geen juridische grondslag zijn voor aanpassingen binnen de kandidatenlijst voorafgaand aan de verkiezingen.
De partij wijst op artikel 137 van de Kiesregeling. Lid 2 beschrijft hoe meldingen van overlijden of niet-aanvaarding moeten worden behandeld, en noemt uitsluitend situaties waarin reeds gekozen kandidaten betrokken zijn. Lid 3 verwijst naar diezelfde gevallen en regelt hoe ontstane vacatures moeten worden ingevuld – opnieuw uitsluitend ná de verkiezingen.
Bovendien is de kandidatenlijst nog niet definitief, aangezien het CHS maandag hierover vergadert. Pas daarna worden alle wijzigingen en bezwaren verwerkt en de lijst formeel vastgesteld. Tot die tijd kan het CHS besluiten de overledene te schrappen, zonder direct een vervanger aan te wijzen.
De NDP stelt dat het toevoegen van een nieuwe kandidaat aan het einde van het proces niet wenselijk is, omdat deze nog documenten zou moeten indienen en het CHS extra controles zou moeten uitvoeren. De partij bepleit daarom dat de opengevallen plek kan worden ingevuld door de eerstvolgende persoon op de zogeheten schaduwlijst, een keuze die zij als partij zelf kunnen maken.
De rol van lijstduwer, zo benadrukt de NDP, is een strategische en weloverwogen keuze van de partij, en mag niet op basis van toeval worden ingevuld. De NDP beraadt zich momenteel op de situatie en wacht de formele reactie van het CHS af.
https://www.starnieuws.com/index.php/welcome/index/nieuwsitem/85880
- 12 APRIL 2025
Van Dijk-Silos: Vervanging Belfort niet op basis van 137 lid 3
Jurist Jennifer van Dijk-Silos is het niet eens met het standpunt van het Onafhankelijk Kiesbureau (OKB) dat op basis van artikel 137 lid 3 van de Kiesregeling de overleden kandidaat Edward Belfort (lijst NDP) geschrapt kan worden. Volgens haar wordt er een redeneringsfout gemaakt. Het is het Centraal Hoofdstembureau (CHS) dat kan besluiten Belfort te schrappen, waarna een plaatsvervangende kandidaat zijn plaats inneemt. Van Dijk-Silos benadrukt dat Belfort wél van de lijst moet worden geschrapt, maar niet op basis van artikel 137 lid 3, aangezien dat artikel volgens de gewezen OKB-voorzitter handelt over de periode na de stemming.
“Wanneer we kijken naar de Kiesregeling, met name artikel 137, lid 2 en lid 3, dan is duidelijk dat het OKB zich baseert op een verkeerde interpretatie van deze bepalingen. Lid 2 stelt dat in het geval van overlijden van een kandidaat vóór de stemming, of wanneer een gekozen kandidaat zijn verkiezing niet aanvaardt, of wanneer de in artikel 136, lid 1 genoemde termijn is verstreken, de voorzitter van het CHS de president en het OKB hiervan in kennis moet stellen,” stelt Van Dijk-Silos tegenover Starnieuws.
“Lid 3, waar het OKB naar mijn mening een interpretatiefout maakt, zegt vervolgens: Ter voorziening in de vacatures bedoeld in het vorige lid treedt, indien het de verkiezing van De Nationale Assemblee betreft, in de opengevallen plaats de eerstvolgende, niet gekozen kandidaat van de lijst waarop de plaats is opengevallen. Komen er op de lijst geen kandidaten meer voor, dan treedt in de opengevallen plaats de hoogstgeplaatste plaatsvervangende kandidaat.”
“Mijn punt is dat lid 3 uitsluitend betrekking heeft op de situatie ná de stemming. Dat blijkt uit het taalgebruik, met name het gebruik van de term ‘niet gekozen kandidaat’. Deze formulering impliceert dat de stemming reeds heeft plaatsgevonden — iemand is immers pas ‘niet gekozen’ nadat er gestemd is. In de huidige situatie heeft de stemming nog niet plaatsgevonden, de loting is nog niet verricht, en de kandidatenlijsten zijn nog niet definitief gedrukt. Er is dus nog niemand gekozen of niet gekozen.”
Volgens Van Dijk-Silos is artikel 137 lid 3 dan ook niet van toepassing. “Het OKB stelt ten onrechte dat de kandidaat die op nummer 51 staat automatisch doorschuift naar nummer 50, en dat op positie 51 een plaatsvervanger komt. Dat is een onjuiste toepassing van de bepaling. Wanneer een kandidaat vóór de stemming overlijdt, moet een andere procedure worden gevolgd. In dat geval zou de partij op basis van de schaduwkandidatenlijst een vervanger mogen voordragen. Die vervanger komt dan op de plaats van de overleden kandidaat. Deze heeft immers reeds het screeningsproces doorlopen, wat geen nieuwe complicaties zou moeten opleveren.”
Het CHS kan zich dus niet baseren op artikel 137 lid 3 om te bepalen wat er moet gebeuren bij overlijden vóór de verkiezingen, benadrukt Van Dijk-Silos. “Dit artikel handelt uitsluitend over situaties ná de verkiezingen en in het geval dat een overledene gekozen zou zijn. Het moet ook duidelijk zijn voor de samenleving dat het niet de taak is van het OKB om te bepalen wat er moet gebeuren. Het OKB kan hoogstens een advies uitbrengen. De beslissingsbevoegdheid ligt uiteindelijk bij het CHS.”
“Wat het CHS wel kan doen, is constateren dat de kandidatenlijst nog niet definitief is — want maandag vergadert het CHS nog. Pas na die vergadering zijn alle protesten behandeld en is de lijst definitief. Tot die tijd is er dus ruimte om wijzigingen door te voeren, zoals het schrappen van een overleden kandidaat. Mijn standpunt is dan ook dat het CHS zou kunnen besluiten om deze overleden kandidaat van de lijst te schrappen, en vervolgens de partij de mogelijkheid te geven om via de schaduwkandidatenlijst een nieuwe kandidaat voor te dragen op die positie. Maar het schuiven van kandidaat 51 naar 50 is niet wettelijk onderbouwd — dat is wat het OKB beweert, en dat is onjuist.”
https://www.starnieuws.com/index.php/welcome/index/nieuwsitem/85873
- 12 APRIL 2025
OKB: Edward Belfort wordt geschrapt van kandidatenlijst
Naar aanleiding van het overlijden van Edward Belfort, kandidaat voor De Nationale Assemblee namens de Nationale Democratische Partij (NDP), heeft het Onafhankelijk Kiesbureau (OKB) bevestigd dat zijn naam wordt geschrapt van de kandidatenlijst. Dit gebeurt in overeenstemming met de Kiesregeling, die duidelijke richtlijnen biedt voor dergelijke situaties.
Volgens het OKB bepaalt artikel 137 van de Kiesregeling dat, wanneer een kandidaat vóór de stemming overlijdt, de voorzitter van het Centraal Hoofdstembureau onmiddellijk de president en het OKB op de hoogte moet stellen. Op basis van deze melding wordt de overledene formeel van de kandidatenlijst verwijderd.
De Kiesregeling schrijft tevens voor dat de opengevallen plaats automatisch wordt ingevuld door de eerstvolgende niet-gekozen kandidaat van dezelfde partij. In het geval van de NDP betekent dit dat een andere partijgenoot de positie van Belfort zal overnemen, inclusief alle bijbehorende rechten en verantwoordelijkheden.
“De heer Belfort kan niet langer deelnemen aan de verkiezingen, en het is wettelijk vereist dat zijn naam wordt geschrapt om het verkiezingsproces rechtmatig voort te zetten,” stelt het OKB.
Het bureau benadrukt dat de Kiesregeling specifiek is ingericht om ook bij onvoorziene omstandigheden, zoals het overlijden van een kandidaat, het verloop van de verkiezingen ordelijk en rechtvaardig te laten verlopen. Kiezers zullen hierdoor alleen kunnen stemmen op actieve kandidaten.
Het OKB besluit dat de toepassing van deze regels essentieel is voor het behoud van de rechtszekerheid en integriteit van de verkiezingen. De wettelijke opvolgingsprocedure voorkomt onduidelijkheid en garandeert dat de verkiezingen op eerlijke wijze kunnen doorgaan.
https://www.starnieuws.com/index.php/welcome/index/nieuwsitem/85868