LEES OOK: ECONOMIE NA 2025
VES-voorzitter: Valutakoers ontspoort door politieke onzekerheid, niet door economie
Ves-voorzitter Steven Debipersad. [Foto: dWT archief]
door Wilfred Leeuwin
PARAMARIBO — De plotselinge stijging van de valutakoers rond de verkiezingen is geen gevolg van economische marktwerking, maar van politieke speculatie. Dat stelt Steven Debipersad, voorzitter van de Vereniging van Economisten in Suriname (VES). Volgens hem is de recente koersontwikkeling een terugkerend verschijnsel bij machtswisselingen en wordt deze vooral ingegeven door onzekerheid en manipulatie.
Dinsdagmiddag werd voor de US dollar een aankoopkoers van SRD 38,50 en een verkoopkoers van SRD 39,10 genoteerd. Voor de euro waren deze respectievelijk SRD 43,20 en SRD 44. Debipersad benadrukt dat deze koersstijging niet het gevolg is van negatieve economische trends. “Integendeel, de economische fundamenten vertonen positieve ontwikkelingen. De enige uitdaging is dat we drie moeilijke jaren tegemoet gaan — maar dat is geen verrassing,” stelt hij.
“Het zomaar inzetten van onze schaarse valutareserves is risicovol. Niet alleen zijn die middelen beperkt, het injecteren van geld in de economie kan ook averechts werken”
Politieke invloed
Volgens Debipersad komt de koersbeweging voort uit politieke motieven. “Voor en na verkiezingen ontstaat er altijd onrust. De markt reageert vaak met wantrouwen richting de aankomende regering, wat door de zittende machthebbers wordt geïnterpreteerd als angst. Tegelijkertijd kunnen nieuwe leiders juist voordeel halen uit het terugdringen van de koers, door dat te presenteren als hun prestatie.”
Deze politieke onzekerheid schept ruimte voor speculatie door kapitaalkrachtige spelers op de valutamarkt. “Er ontstaat een sfeer waarin de koers kunstmatig omhoog wordt gedrukt, zonder dat daar economische redenen voor zijn,” zegt hij.
voorzichtig beleid en transparantie
Debipersad roept de nieuwe regering op om met verstandig economisch beleid en duidelijke communicatie vertrouwen te winnen. “Nu is het moment om richting te geven aan het monetaire beleid. Transparant bestuur en een daadkrachtige aanpak van corruptie zijn essentieel.”
Ook waarschuwt hij voor overhaaste acties door de Centrale Bank van Suriname (CBvS). “Het zomaar inzetten van onze schaarse valutareserves is risicovol. Niet alleen zijn die middelen beperkt, het injecteren van geld in de economie kan ook averechts werken.”
De CBvS heeft inmiddels drie valutaveilingen gehouden, waarvan de laatste op 29 mei plaatsvond. Hierbij werd vijftien miljoen US dollar op de markt gebracht. Hoewel governor Maurits Roemer aangaf dat koersbeheersing niet het primaire doel was, stelde voormalig VES-voorzitter Winston Ramautarsing dat de invloed op de wisselkoers direct merkbaar is. Ook hij pleitte eerder voor een behoedzame inzet van deze strategie. https://dwtonline.com/ves-voorzitter-valutakoers-ontspoort-door-politieke-onzekerheid-niet-door-economie/
Raghoebarsing over Afreximbank-deal: “Deze ‘koelie’-minister kreeg het wél door het parlement”
Minister Raghoebarsing. Beeld: STVS
Minister van Financiën en Planning, Stanley Raghoebarsing, heeft zich scherp uitgelaten over de politieke spanningen en de aanhoudende koersproblematiek van de Surinaamse dollar. In een interview met de STVS verdedigde hij de totstandkoming van de overeenkomst met de African Export-Import Bank (Afreximbank) en deed hij een oproep tot nationale eenheid en goed bestuur.
Volgens Raghoebarsing is de Afreximbank-overeenkomst tot stand gekomen “onder deze ‘koelie’-minister en onder leiding van deze ‘koelie’-president”. Daarmee verwees hij naar kritiek uit raciale hoek, die volgens hem het debat vertroebelt. “Laten we die discussie over ‘koelie’ en ‘blakaman’ achterwege laten. Vooruitgang bereik je niet met verdeeldheid, maar met visie en samenwerking,” aldus de bewindsman.
De minister benadrukte dat natuurlijke hulpbronnen geen garantie zijn voor ontwikkeling zonder degelijk bestuur. Hij verwees naar de waarschuwing van een Afreximbank-vertegenwoordiger, die stelde dat veel landen met olie- en goudreserves hun bevolking niet laten profiteren. “De rijkdom belandt vaak bij een handvol bedrijven en politici,” waarschuwde Raghoebarsing.
Met het oog op de toekomst riep hij op tot goed leiderschap. “Er zijn geen wondermiddelen. Vooruitgang komt met kleine, doordachte stappen,” stelde hij.
Over de koers van de SRD gaf Raghoebarsing aan zich niet langer publiekelijk uit te laten. “Er zijn nieuwe leiders die zich aandienen. Laat hen aangeven wat ze willen doen,” zei hij. Wel wees hij erop dat hij de wisselkoersproblematiek herhaaldelijk onder de aandacht heeft gebracht, maar dat zijn waarschuwingen vaak werden genegeerd.
“Toen ik vertelde wat er mis was, werden mensen boos. Daarom houd ik me nu stil,” aldus de minister, die volgende maand zijn termijn afrondt. Hij toonde zich dankbaar voor zijn bijdrage van ruim tweeënhalf jaar aan het financieel beleid van het land en gaf aan zijn kennis te willen overdragen aan de volgende generatie. https://www.srherald.com/suriname/2025/06/20/raghoebarsing-over-afreximbank-deal-deze-koelie-minister-kreeg-het-wel-door-het-parlement/
CBvS: Koersdruk gevolg van sentiment en onzekerheid
16 JUNI 2025
De Centrale Bank van Suriname (CBvS) roept op tot kalmte op de valutamarkt en benadrukt dat er geen reden is voor speculatief handelen. De recente koersdruk is volgens de bank het gevolg van onzekerheid en irrationeel marktsentiment.
De CBvS betreurt in een persbericht het speculatieve gedrag van vragers en aanbieders op de valutamarkt, evenals berichten die de sentimenten in de markt onnodig versterken.
Sinds maart jl. is, als gevolg van verhoogde bestedingen in de economie en wisselkoersvolatiliteit op de internationale valutamarkten, de druk op de wisselkoersen toegenomen. De effecten hiervan hebben inmiddels doorgewerkt naar de marktkoersen. Anticipatie op koersen die boven de huidige marktkoersen liggen, wordt thans voornamelijk gedreven door onzekerheid en speculatie.
De CBvS heeft haar internationale reserves opgebouwd en streeft ernaar deze op een verantwoord niveau te handhaven. Het beleid is onder meer gericht op het verantwoord inzetten van deze reserves bij wanordelijke marktontwikkelingen. In april en mei jl. zijn daarom drie valutaveilingen gehouden, waarbij US-dollars aan banken en wisselkantoren zijn verkocht. Met deze interventies is ruim SRD 1,2 miljard aan liquiditeit uit het systeem onttrokken, wat in zekere mate heeft bijgedragen aan het temperen van de koersstijging.
De CBvS voert dergelijke interventies uit wanneer:
– er sprake is van een (te) snelle stijging van de marktkoersen binnen een vooraf bepaald tijdsbestek, en/of
– er een aanzienlijke afwijking is van de gepubliceerde marktkoers ten opzichte van de theoretische bandbreedte die op basis van haar wisselkoersmodellen als verantwoord wordt geacht.
Daarnaast maakt de bank gebruik van instrumenten om overtollige liquiditeiten in de economie te binden. Indien nodig zal de CBvS niet aarzelen om aanvullende maatregelen te treffen om de overmatige stijging van de wisselkoers af te remmen en zo de inflatie binnen aanvaardbare grenzen te houden.
De CBvS doet een dringend beroep op de samenleving om het moeizaam opgebouwde marktmechanisme van het flexibele wisselkoerssysteem niet onnodig te verstoren door speculatief gedrag en het versterken van negatieve sentimenten.
https://www.starnieuws.com/index.php/welcome/index/nieuwsitem/86929
- 16 JUNI 2025
De koers van het wantrouwen
In Suriname stijgt de temperatuur niet alleen door het tropisch klimaat, maar ook door de koortsachtige stijging van de valutakoersen. Terwijl de Amerikaanse dollar en de euro nieuwe hoogten bereiken, zakt het vertrouwen van de burger tot een dieptepunt. De economische realiteit is hard: prijzen rijzen de pan uit, boeren raken ontmoedigd, huurders zien hun lasten verdubbelen. En de overheid? Die zwijgt. Of erger nog: ze kijkt toe.
Wat zich op dit moment in Suriname voltrekt, is geen klassiek economisch probleem. Het is een vertrouwenscrisis met politieke wortels, die zich vertaalt in economische instabiliteit. De valutakoers is een gevoelige graadmeter voor het vertrouwen in de economie. Als de vraag naar buitenlandse valuta stijgt, en tegelijk het vertrouwen in de SRD daalt, gaat de koers omhoog. Dat betekent in de praktijk: import wordt duurder, prijzen stijgen, en de koopkracht daalt.
Maar die koersstijging is niet uitsluitend een gevolg van verslechterde economische fundamenten, zoals lage productie of hoge buitenlandse staatsschulden. De kern van het probleem is vertrouwen — of beter gezegd: het gebrek daaraan. De markt heeft het vertrouwen in de politieke leiding verloren. En dat is misschien wel het meest verontrustende signaal van allemaal. Want als vertrouwen wegvalt, kan zelfs een stabiele economie in een crisis terechtkomen.
Economen en analisten slaan terecht alarm: deze koersstijging lijkt minder het resultaat van pure marktwerking, en meer van speculatieve anticipatie op politieke instabiliteit. Kapitaalkrachtige actoren spelen in op verwachte chaos en versterken die vervolgens zelf. Zo ontstaat een zelfvervullende profetie die de samenleving in haar greep houdt. En zoals altijd zijn het niet de speculanten die de prijs betalen, maar de gewone burger.
De landbouwsector wordt nu verder uitgehold door stijgende kosten voor kunstmest, veevoer en transport. Steeds meer boeren verlaten hun landbouwgronden en zoeken betere marges in de bouw of in andere sectoren. Dit is geen natuurlijke economische verschuiving, maar een vlucht — een vlucht uit een sector die niet langer levensvatbaar is in een systeem waarin de markt overheerst, maar de mens wordt vergeten.
En toch blijft het stil aan de top. De Centrale Bank en het Ministerie van Financiën overleggen, maar concrete maatregelen blijven uit. Alsof men hoopt dat de storm vanzelf zal overwaaien. Maar economische stormen zijn geen natuurverschijnselen. Ze zijn het gevolg van politieke keuzes — of van het uitblijven daarvan.
Wat nodig is, is geen puur technocratische ingreep, maar een moreel kompas. Een visie die verder reikt dan de verkiezingscyclus. Suriname heeft geen behoefte aan kortademige valutaveilingen die de monetaire reserves uitputten zonder structureel effect. Het land heeft behoefte aan leiderschap dat durft te hervormen, dat transparant is en dat de samenleving betrekt bij de koers die gevaren wordt.
Andere landen hebben laten zien dat het anders kan. Ghana, Egypte, zelfs Rwanda — landen die geconfronteerd werden met vergelijkbare crises, maar die kozen voor samenwerking met internationale instellingen, voor structurele hervormingen en voor het herstellen van vertrouwen. Niet door te zwijgen, maar door te communiceren. Niet door te gokken, maar door te plannen.
Suriname moet investeren in zijn mensen. In degelijk onderwijs, in duurzame lokale productie, in sociale vangnetten voor wie het nodig heeft. Want een economie is geen spreadsheet; het is een samenleving. En een samenleving floreert niet op basis van rekenmodellen of marktindicatoren, maar op basis van vertrouwen, rechtvaardigheid en gedeelde verantwoordelijkheid.
Dat betekent ook dat de overheid haar verantwoordelijkheid moet nemen in het beschermen van de meest kwetsbaren. Tijdelijke inkomenssteun, gerichte subsidies voor voedsel en basisvoorzieningen, en het ondersteunen van kleine boeren en MKMO’s (micro-, kleine en middelgrote ondernemingen) zijn geen luxe, maar een noodzaak. Want als de markt faalt, moet de overheid optreden — niet als redder van de elite, maar als beschermer van het collectief.
De huidige crisis is voor de komende regering een kans — een pijnlijke, maar noodzakelijke kans — om het roer radicaal om te gooien. Om te kiezen voor een economie die werkt voor iedereen, niet alleen voor zij die kunnen speculeren. Om te bouwen aan een toekomst waarin de waarde van een munt niet wordt bepaald door angst, maar door vertrouwen. Waarin economische groei niet wordt afgemeten aan de winsten van enkelen, maar aan de vooruitgang van velen.
De vraag is niet of de overheid iets moet doen. De vraag is waarom ze het nog niet gedaan heeft. En of ze bereid is eindelijk te luisteren. Niet naar de markten, maar naar de mensen die het meest geraakt worden. Want uiteindelijk is de echte waarde van een munt niet wat erop gedrukt staat, maar wat zij betekent voor degenen die ermee moeten leven.
Vincent Roep https://www.starnieuws.com/index.php/welcome/index/nieuwsitem/86910
Feiten versus angst: Waarom Suriname geen politieke paniekzaaiers nodig heeft
donderdag 12 juni 2025
Met verbazing is kennisgenomen van de uitspraken van ex-vicepresident Ashwin Adhin, waarin hij beweert dat de wisselkoers van de Surinaamse dollar kunstmatig laag wordt gehouden.
Hij waarschuwt voor een zogenaamde “economische tijdbom” als gevolg van het OMO-beleid van de regering-Santokhi.
Deze uitspraken verdienen echter een kritische blik. Verantwoord economisch beleid vereist namelijk immers een nuchtere en deskundige analyse en geen politieke projecties. Wat Adhin presenteert als een “uitgestelde chaos” is in werkelijkheid het gevolg van een poging tot macro-economische stabilisatie door de Centrale Bank van Suriname (CBvS), in reactie op jarenlange financieel wanbeleid waarvan de wortels diep reiken in de periode waarin hij zelf medeverantwoordelijk was.
Feiten versus framing
De Open Markt Operaties (OMO) zijn een erkend monetair instrument dat de CBvS heeft ingezet om overtollige liquiditeit te beheren en inflatie te beteugelen.
Dit mechanisme helpt om de geldhoeveelheid in de economie te reguleren, maar lost structurele economische problemen niet op.
Sommige deskundigen stellen dat de CBvS een inschattingsfout maakte door OMO te gebruiken in de hoop dat banken goedkopere leningen zouden verstrekken aan de productiesector—een wens die niet is uitgekomen.
Adhin stelt dat de Surinaamse dollar zal verzwakken tot een koers van SRD 60 per USD. Dergelijke uitspraken zijn niet alleen speculatief en paniekzaaiend, maar ook politiek gekleurd vanwege het ontbreken van concrete onderbouwing.
Door de inflatiebeheersing tengevolge van obligatie-uitgiften van Staatsolie zijn de gevolgen gelukkig beperkt gebleven.
Zijn ongefundeerde retoriek draagt echter bij aan een verlies van vertrouwen bij burgers en investeerders, met potentieel schadelijke gevolgen voor de economie.
Herinnering aan het verleden
De politieke en economische erfenis van Adhin zelf is geen schoolvoorbeeld van goed bestuur. Zijn periode werd namelijk ook gekenmerkt door het uitblijven van fundamentele hervormingen, de uitholling van buitenlandse reserves en het verdwijnen van begrotingsdiscipline.
De economische situatie die hij vandaag hekelt, is namelijk mede ontstaan door jarenlang beleid waarin politieke loyaliteit zwaarder woog dan economische kennis.
De realiteit is dat Suriname zich in een fragiele macro-economische situatie bevindt. Maar het is misleidend en kortzichtig om deze situatie volledig toe te schrijven aan één regering, terwijl hijzelf deel uitmaakte van een systeem dat het land richting een financiële afgrond duwde.
Vooruitkijken: de koers naar herstel
Suriname heeft geen behoefte aan economische bangmakerij, maar aan leiders met realiteitszin, daadkracht en een langetermijnvisie.
De focus moet liggen op structurele hervormingen, economisch herstel en vertrouwen in de toekomst. Hopelijk zal de volgende regering zich niet laten afleiden door selectieve analyses of politieke profileringen, maar wel kiezen voor een volwassen en verantwoord beleid.
De toekomst van Suriname vereist een strategische en duurzame aanpak , niet de politiek van angst, maar die van oplossingen.
KHOESIAL YERRY
Adviesraad DNL https://www.gfcnieuws.com/feiten-versus-angst-waarom-suriname-geen-politieke-paniekzaaiers-nodig-heeft/