Maandag 18 november 2024 | Het laatste nieuws het eerst op NU.nl
8°TV GidsWedstrijden3 kmSpellen
Door Emma van Bergeijk & Jeroen Kraan
16 nov 2024 om 14:33Update: 1 dag geleden
De eerste week van de klimaattop in Azerbeidzjan loopt ten einde. Na een week onderhandelen zijn de bijna tweehonderd aanwezige landen nog ver verwijderd van een akkoord. De gesprekken over klimaatsteun aan ontwikkelingslanden verlopen stroef, zeggen betrokkenen.
Wie op een klimaattop wil weten hoe de vork in de steel zit bij de onderhandelingen, kan het best beginnen met een simpele optelsom. Hoeveel pagina’s aan voorstellen liggen er, en hoeveel onenigheden zijn er over zinnen, woorden, en – ja, echt – komma’s?
In Bakoe is het antwoord op dit moment: te veel. De onderhandelingstekst over het belangrijkste discussiepunt – klimaatsteun aan ontwikkelingslanden – is er alleen maar langer op geworden (25 kantjes in plaats van de 9 waar men mee begon).
Vanuit de arme landen is de eis al vanaf het begin duidelijk: minstens 1 biljoen (1.000 miljard) dollar aan jaarlijkse steun om te helpen bij het bestrijden van klimaatverandering en de gevolgen daarvan. Maar westerse landen en ook de EU hebben nog altijd geen eigen bedrag op tafel gelegd.
Nederland en de Europese Commissie sloten zich wel aan bij een internationale coalitie die stelt dat er “biljoenen” aan klimaatsteun nodig zijn en dat “ontwikkelde landen de leiding moeten nemen”. Die verklaring noemt Hilde Stroot van Oxfam “heel gratuït”.
“Tijdens de onderhandelingen laten ze iets heel anders zien”, zegt Stroot, die in Bakoe bij de gesprekken zit. Daar noemt de EU vooralsnog helemaal geen bedragen. “Ze leggen de kaarten niet op tafel.”
Vingerwijzen is al begonnen
In EU-kringen wordt Saoedi-Arabië aangewezen als boeman die het proces vertraagt, zoals eigenlijk op elke klimaattop gebeurt. Maar door Afrikaanse onderhandelaars wordt vooral gewezen naar “het noorden”, dat niet over de brug wil komen.
De Verenigde Staten, EU en andere rijke landen willen dat de klimaatfinanciering grotendeels zal bestaan uit investeringen en ander geld dat niet uit de staatskas hoeft te komen. “In dat soort discussies zijn wij niet zo geïnteresseerd”, zegt Yared Deme, een onderhandelaar uit Ethiopië. Het is volgens hem veel te onzeker dat die investeringen er ook echt zullen komen.
Klimaattop in Bakoe
- De klimaattop in Bakoe is deze week van start gegaan zonder de leiders van de machtigste landen.
- Onderhandelaars moeten het vooral eens zien te worden over de enorme hoeveelheid klimaatsteun die ontwikkelingslanden nodig hebben.
- De eerste dagen werden overschaduwd door verschillende opstootjes tussen de president van Azerbeidzjan en westerse landen. Op het autocratische gastland is veel kritiek.
Opstootjes en de schaduw van Trump
De toch al lastige puzzel wordt ook nog eens bemoeilijkt door opstootjes. Er klinkt kritiek op het leiderschap van gastland Azerbeidzjan, dat niet het vermogen lijkt te hebben om de discussies in goede banen te leiden.
De president van Azerbeidzjan haalde afgelopen week uit naar Nederland en Frankrijk. Hij noemde de landen “neokoloniaal” en zei dat ze zich schuldig maken aan “onderdrukking” in overzeese gebieden, zoals Nieuw-Caledonië en het Caribisch gebied. Frankrijk besloot de minister niet meer naar de klimaattop te sturen, Nederland liet de beschuldiging van zich afglijden.
Verder overschaduwt de verkiezing van Donald Trump tot president van de VS nog altijd de sfeer op de top. Want wat betekent het als de op een na grootste uitstoter ter wereld besluit het klimaatbeleid in de ijskast te zetten? De Amerikaanse diplomaten, die namens de huidige president Joe Biden in Bakoe zijn, blijven benadrukken dat zij zich niet laten beïnvloeden door de klimaatontkennende aanstaande president.
NU.nl op de klimaattop
Klimaatverslaggevers Jeroen Kraan en Emma van Bergeijk volgen de klimaattop vanuit Bakoe. Via onderstaande knop kun je automatisch een melding krijgen bij nieuwe berichten over de klimaattop.
China schept voorzichtig verwachtingen
Er zijn ook lichtpuntjes, mogelijk uit China. In de gangen van de klimaattop wordt gespeculeerd dat het land zal gaan bijdragen aan de internationale klimaatsteun. Een hoge vertegenwoordiger van het land had het deze week voor het eerst over de bijdragen van China, vooral in de vorm van investeringen in infrastructuur.
“Dat is een hoopvol signaal”, zegt Stientje van Veldhoven, Europees directeur van denktank WRI. “Het laat zien dat er ook landen zijn die al bijdragen als ze daar niet toe verplicht zijn.” Als meer van dat soort landen zich melden, kan er mogelijk meer geld worden ingezameld om de armste ontwikkelingslanden te helpen.
Met nog een week te gaan, is er nog tijd om tot een compromis te komen, maar ingewijden verwachten dat áls er een deal komt, dat pas in de blessuretijd gebeurt. Vanaf maandag vliegen de ministers in om de knopen door te hakken. Vanuit Nederland is dat klimaatminister Sophie Hermans. https://www.nu.nl/klimaat/6335664/klimaattop-vol-opstootjes-legt-vooral-verdeeldheid-bloot.html