LEES OOK: NDP PALEIS REVOLUTIE
17 okt 2025 De president zei verder dat het Decemberproces voor haar juridisch is afgesloten. “Wat ik persoonlijk vind, of u persoonlijk vindt, doet er niet meer toe. De rechter heeft de hamer geslagen; die zaak is voorbij”, antwoordde de president op een vraag. Ze benadrukte dat de mensenrechten van alle gedetineerden – ook de vier veroordeelden – worden gerespecteerd, maar dat zij geen aanleiding ziet om de kwestie opnieuw te openen. “We vergeten niemand, ook deze vier mensen niet. Maar u of wie dan ook gaat van mij geen heropening van dit drama krijgen,” zei ze ferm. President Simons benadrukte dat haar focus ligt op de toekomst van het land: “Ik heb een heel land op mijn schouders
President Jenny Simons
Simons: Punt achter Decemberzaak; geen gratieverzoek, geen discussie
17 okt 2025
President Jennifer Simons heeft zojuist tijdens een persconferentie duidelijk gemaakt dat zij geen officieel gratieverzoek heeft ontvangen van de vier mannen die zijn veroordeeld in het Decemberproces. Volgens haar ligt er op het presidentieel bureau geen door de veroordeelden zelf ondertekend verzoek, maar enkel een brief van de advocaat, Irvin Kanhai.
De president benadrukte dat een gratieverzoek een persoonlijke handeling is door de betrokkenen zelf moet worden ondertekend. Dat is het geval bij de bijkans 1.000 gratieverzoeken die zijn aangevraagd met het oog op 50 jaar onafhankelijkheid. “Gratie is een verzoek van de gedetineerde zelf. Zolang dat niet op mijn bureau ligt, weet ik niets over gratie,” zei zij. Een brief die niet door de betrokkenen is ondertekend, geldt niet als gratieverzoek.”
Simons gaf aan dat zij gratieverzoeken van verschillende gedetineerden heeft, die via het ministerie van Justitie & Politie worden doorgestuurd en aan alle vereisten voldoen. Daarbij zijn de brieven steeds voorzien van handtekeningen van de verzoekers.
De president zei verder dat het Decemberproces voor haar juridisch is afgesloten. “Wat ik persoonlijk vind, of u persoonlijk vindt, doet er niet meer toe. De rechter heeft de hamer geslagen; die zaak is voorbij”, antwoordde de president op een vraag. Ze benadrukte dat de mensenrechten van alle gedetineerden – ook de vier veroordeelden – worden gerespecteerd, maar dat zij geen aanleiding ziet om de kwestie opnieuw te openen.
“We vergeten niemand, ook deze vier mensen niet. Maar u of wie dan ook gaat van mij geen heropening van dit drama krijgen,” zei ze ferm. President Simons benadrukte dat haar focus ligt op de toekomst van het land: “Ik heb een heel land op mijn schouders. De situatie is niet gemakkelijk, maar ik werk door om alle Surinamers een beter bestaan te geven.”
https://www.starnieuws.com/index.php/welcome/index/nieuwsitem/88748
Spong zegt zich daarom niet al te veel zorgen te maken over het lopende verzoek. Over de indiening ervan door advocaat Kanhai merkt hij op dat er mogelijk tuchtrechtelijke consequenties kunnen volgen als blijkt dat Kanhai het verzoek heeft ingediend zonder instemming van de betrokken veroordeelden. De drie gevangenen hebben zich intussen publiekelijk gedistantieerd van het verzoek.
Gerard Spong
President beslist alleen over gratie, na advies rechter
Redactie2 minuten leestijd
President Jennifer Simons. Foto: CDS
Volgens artikel 109 van de Grondwet van de Republiek Suriname heeft alleen de president het recht om gratie te verlenen voor straffen die door een rechter zijn opgelegd. Dit recht mag echter pas worden uitgeoefend na advies van de rechter die het vonnis heeft gewezen. De bepaling staat opnieuw in de schijnwerpers na het recente gratieverzoek van advocaat Irvin Kanhai voor de veroordeelden in het Decemberstrafproces.
De discussie over het recht op gratie is in Suriname opnieuw opgelaaid nadat advocaat Kanhai onlangs aan president Simons een officieel verzoek heeft gericht om vier veroordeelden uit het Decemberstrafproces gratie te verlenen. Het gaat om Ernst Gefferie, Benny Brondenstein, Stephanus Dendoe en de voortvluchtige Iwan Dijksteel.
Kanhai stelt dat zijn cliënten ‘onterecht’ zijn veroordeeld en beroept zich op menselijkheid en rechtvaardigheid. Hij zei tijdens een herdenkingsdienst “A tribute to Desi Bouterse”, dat “het tijd is dat verzoening ook in de rechtspraak zichtbaar wordt.”
President Simons verklaarde echter dat zij geen officieel gratieverzoek heeft ontvangen. Daarmee is onduidelijk of het verzoek formeel in behandeling is genomen door het Kabinet van de President.
Dit betekent dat de president niet op eigen initiatief of op politieke druk kan beslissen over gratie. Eerst moet advies worden ingewonnen bij de rechter die het vonnis heeft uitgesproken. Pas daarna kan de president, op basis van dat advies en de aanbevelingen van de Gratiecommissie en de procureur-generaal, besluiten of gratie wordt verleend.
Volgens advocaat Gerard Spong moet president Simons bij de behandeling van een eventueel gratieverzoek voor de veroordeelden in het Decemberstrafproces rekening houden met de internationale rechtsnormen. Spong zei in het programma ABC Actueel dat Suriname weliswaar een wettelijke bepaling kent die de president de bevoegdheid geeft om over gratie te beslissen, maar dat dit altijd moet gebeuren binnen het kader van de democratische rechtsstaat. Een rechter behoudt volgens hem bovendien te allen tijde de bevoegdheid om een verleende gratie te toetsen.
Spong zegt zich daarom niet al te veel zorgen te maken over het lopende verzoek. Over de indiening ervan door advocaat Kanhai merkt hij op dat er mogelijk tuchtrechtelijke consequenties kunnen volgen als blijkt dat Kanhai het verzoek heeft ingediend zonder instemming van de betrokken veroordeelden. De drie gevangenen hebben zich intussen publiekelijk gedistantieerd van het verzoek.
https://www.srherald.com/suriname/2025/10/17/president-beslist-alleen-over-gratie-na-advies-rechter/
President Simons: “Rechterlijke uitspraak in 8-decemberproces is definitief”
Redactie
President Jennifer Simons tijdens de persconferentie op het presidentieel paleis, waar zij verduidelijkte dat er geen officieel gratieverzoek is ontvangen van de Decemberveroordeelden. Foto: Suriname Herald
President Jennifer Simons heeft gereageerd op de publieke discussie rond een mogelijk gratieverzoek voor de vier veroordeelden in het Decemberstrafproces. In een toelichting zei ze dat gratie uitsluitend kan worden verleend wanneer de betrokkene zelf een officieel verzoek indient.
“Ik heb meer dan duizend gratieverzoeken op mijn bureau,” aldus de president. “Die komen via de minister van Justitie en Politie, omdat die eerst beoordeelt of de verzoeken voldoen aan de wettelijke voorwaarden. De justitiële autoriteiten hebben meestal geen bezwaar als dat zo is.”
Volgens Simons worden de meeste verzoeken ingediend door advocaten of door medewerkers van de penitentiaire inrichtingen. Achter die brieven zitten vaak handtekeningen van meerdere gedetineerden. Het ministerie van Justitie en Politie maakt vervolgens een overzicht van alle verzoeken, inclusief de datum waarop de straf begon en de duur ervan.
De president verklaarde dat zij geen ondertekende brief van de veroordeelden in het Decemberstrafproces heeft ontvangen. “Toen dit onderwerp weer werd besproken, ben ik meteen gaan kijken. Later bleek er wel een brief te bestaan, maar die was niet door de betrokken personen zelf ondertekend. In tegenstelling tot alle andere verzoeken beschouw ik dat dus niet als een officieel gratieverzoek,” aldus Simons.
Ze benadrukte dat gratie een individueel en persoonlijk recht is. “Zolang iemand – wie dan ook – geen persoonlijk gratieverzoek heeft ingediend, ligt er niets op mijn bureau. Er zijn wel andere humanitaire kwesties, zoals mensen die ernstig ziek zijn of niet langer detentiegeschikt. Maar dat is iets anders dan gratie.”
De president gaf aan dat de regering de mensenrechten van alle gedetineerden, ook van de Decemberveroordeelden, in de gaten houdt. “We vergeten niemand,” zei ze. “Maar ik heb een heel land op mijn schouders. De situatie is niet gemakkelijk, en ik werk hard om alle Surinamers een beter bestaan te geven. Totdat er een officieel, persoonlijk gratieverzoek van die heren op mijn bureau ligt, is er voor mij geen sprake van een gratiezaak.”
Simons benadrukte dat de rechterlijke uitspraak in het 8-decemberstrafproces definitief is. “Of u of ik het eens zijn met het vonnis doet er niet toe. De rechter heeft de hamer geslagen, en daarmee is de zaak afgerond. Er komt van mijn kant geen heropening van dit drama. Mijn taak is nu om het land vooruit te helpen,” besluit de president.
NPS: Gratieverlening decemberveroordeelden niet aan de orde
17 OKTOBER 2025
De Nationale Partij Suriname (NPS) ontkent met klem dat zij binnen de coalitie heeft ingestemd met de toekenning van gratie aan de veroordeelden in het decembermoordenproces. In een verklaring stelt de partij dat dit “pertinent onjuist” is.
“De NPS heeft kennisgenomen van berichtgevingen in de media waarin wordt beweerd dat zij binnen de coalitie heeft ingestemd met de toekenning van gratie aan de veroordeelden in de decembermoorden. De NPS verklaart dat dit pertinent onjuist is.
De partij blijft bij haar standpunt dat met de veroordeling niet alleen het recht heeft gezegevierd, maar dat er ook gerechtigheid is gebracht voor de nabestaanden en de samenleving.
Gratieverlening is voor de NPS niet aan de orde. De NPS concentreert zich binnen de coalitie op de ontwikkeling van Suriname en het welzijn van de bevolking. De partij zal zich blijven inzetten voor een sterke rechtsstaat, waarin de bescherming van burgers de hoogste prioriteit heeft.”
https://www.starnieuws.com/index.php/welcome/index/nieuwsitem/88745
President zal internationale rechtspraak in acht moeten nemen bij gratieverzoek
17 okt 2025
President Jennifer Simons moet de internationale rechtspraak in acht nemen als het komt op de behandeling van een gratieverzoek voor veroordeelden in het 8-Decemberproces. Dat stelt advocaat Gerard Spong. Zowel het Inter-Amerikaans Hof voor de Rechten van de Mens als het Europees Hof voor de Rechten van de Mens hebben in eerdere zaken geoordeeld over gratieverlening, waarbij mensenrechten zijn geschonden.
Volgens Spong heeft Suriname wel een wettelijke regeling dat de president oordeelt over dergelijke verzoeken. Maar, die moeten binnen de context van democratische rechtsstaat worden geïnterpreteerd. De rechter zal te allen tijde bevoegd blijven om een eventuele toewijzing, te toetsen.
Spong maakt zich om die reden niet té druk over het verzoek. Voor wat betreft de indiening daarvan door advocaat Irvin Kanhai, zegt Spong dat er tuchtrechtelijke maatregelen kunnen volgen indien blijkt dat Kanhai het verzoek voor gratie indiende zonder toestemming van de veroordeelden. De drie gevangenen hebben zich gedistantieerd van het verzoek.
Protest bij mogelijke gratieverlening aan veroordeelden Decembermoorden
Mocht president Jennifer Geerlings-Simons besluiten gratie te verlenen aan de veroordeelden in de Decembermoordenstrafzaak, dan zal dat op fel verzet stuiten. Volgens advocaat Hugo Essed, die de nabestaanden van de slachtoffers vertegenwoordigt, zijn protesten en rechtszaken in dat geval onvermijdelijk.
Hij benadrukt dat gratieverlening in strijd zou zijn met de jurisprudentie van het Inter-Amerikaanse Hof voor de Rechten van de Mens van de afgelopen twintig jaar. “Het hof heeft duidelijk bepaald dat amnestie en gratie bij ernstige mensenrechtenschendingen absoluut onaanvaardbaar zijn”, aldus Essed tegenover de Ware Tijd. “Het hof heeft duidelijk bepaald dat amnestie en gratie bij ernstige mensenrechtenschendingen absoluut onaanvaardbaar zijn”Hugo Essed
De jurist waarschuwt dat gratieverlening niet alleen binnen Suriname tot verzet zal leiden, maar ook internationale gevolgen zal hebben. Hij verwacht dat Nederland, Frankrijk en de Europese Unie maatregelen zullen nemen als de president deze weg inslaat. Welke consequenties die precies zullen zijn, zal volgens hem blijken zodra het besluit daadwerkelijk wordt genomen. “Suriname zal ongetwijfeld in een isolement raken”, voorspelt Essed Protest
Ook op nationaal niveau voorziet hij stevige tegenreacties. “Dit zal absoluut niet zonder protest verlopen. Er zullen rechtszaken worden aangespannen om de beslissing terug te draaien. We zullen alle juridische middelen inzetten om dat te bereiken”, verklaart hij. Essed heeft er vertrouwen in dat de binnenlandse druk voldoende zal zijn om een eventuele gratieverlening te stoppen.
Over het gratieverzoek dat advocaat Irvin Kanhai namens de vier nog levende veroordeelden – Benny Brondenstein, Stephanus Dendoe, Ernst Gefferie en de voortvluchtige Iwan Dijksteel – bij het kabinet van de president heeft ingediend, zegt Essed dat advocaten doorgaans niet hoeven aan te tonen dat zij in opdracht van hun cliënten handelen. Binnen de rechtspraak geldt het adagium dat de advocaat op zijn woord wordt geloofd.
Toch wijst hij op een opmerkelijke tegenstrijdigheid in deze zaak. Volgens mediaberichten hebben de veroordeelden in een verklaring van 11 oktober gesteld dat zij Kanhai nooit opdracht hebben gegeven om een verzoek tot gratie in te dienen. “Als dat klopt, dan heeft Kanhai niet de waarheid gesproken en zal hij moeten bewijzen dat hij expliciete toestemming had”, meent Essed. Kanhai heeft tegenover Starnieuws laten weten dat hij het verzoek niet zal intrekken en zich niet wenst te mengen in partijpolitieke discussies binnen de NDP. Gratieverzoek
De vier voormalige militairen, die zijn veroordeeld tot vijftien jaar gevangenisstraf wegens hun betrokkenheid bij de Decembermoorden, hebben volgens het verzoek van Kanhai officieel om gratie gevraagd. Hun verzoek is gebaseerd op juridische, historische en humanitaire gronden. Zij stellen dat zij destijds handelden in het belang van de nationale veiligheid en dat de militaire actie was bedoeld om een vermeende huurlingeninvasie te voorkomen die tot een koloniale machtswisseling zou leiden.
Volgens de verdediging heeft het Hof van Justitie in hoger beroep geen rekening gehouden met ontlastend bewijs. Daarbij wordt gewezen op geheime documenten in Nederland die volgens hen nieuw licht zouden kunnen werpen op de gebeurtenissen.
Het gratieverzoek beroept zich op artikel 109 van de Grondwet, dat gratieverlening mogelijk maakt wanneer de rechter onvoldoende rekening heeft gehouden met bepaalde omstandigheden of wanneer voortzetting van de straf geen redelijk doel meer dient. Daarnaast verwijst de verdediging naar het herzieningsmechanisme binnen het Surinaamse strafprocesrecht, dat ruimte laat voor herbeoordeling bij nieuw gebleken feiten. Medische gronden
Brondenstein, Dendoe en Gefferie, allen ouder dan 75 jaar, kampen met ernstige gezondheidsproblemen en verblijven in de ziekenboeg van de Centraal Penitentiaire Inrichting Santo Boma. Volgens het verzoek is daar onvoldoende medische zorg aanwezig en vormt verdere detentie een “ernstig, concreet en onomkeerbaar” risico voor hun gezondheid.
In het slotpleidooi benadrukt Kanhai dat het verzoek niet is bedoeld om het vonnis inhoudelijk te herzien, maar om op humanitaire en juridische gronden gratie te verkrijgen. Hij verzoekt de president de resterende gevangenisstraf geheel of gedeeltelijk kwijt te schelden en de betrokkenen, eventueel onder voorwaarden, in vrijheid te stellen.
https://dwtonline.com/protest-bij-mogelijke-gratieverlening-aan-veroordeelden-decembermoorden/
Een schaakspel in Santo Boma: Wie schreef de verklaring van Dendoe, Gefferie en Brondenstein werkelijk?
De politieke storm rond het vermeende gratieverzoek van de Decemberveroordeelden lijkt met de dag complexer te worden.
Wat begon als een formele juridische handeling door advocaat Irvin Kanhai, is inmiddels uitgegroeid tot een schaakbord vol strategische zetten, onderhuidse machtsspelletjes en politieke spin.
Op 17 september 2025 diende Kanhai officieel een gratieverzoek in namens vier veroordeelden in de 8 December-zaak: Stefanus Dendoe, Ernst Gefferie, Benny Brondenstein en de voortvluchtige Iwan Dijksteel. Hij beschikt over bewijs van ontvangst, dat hij ook aan journalisten heeft getoond. Toch verklaarde president Jennifer Geerlings-Simons een maand later — uitgerekend tijdens het eerbetoon aan Desi Bouterse op diens geboortedag — dat zij niet op de hoogte is van enig verzoek.
Een dag later dook er een verklaring op, ondertekend door drie van de vier veroordeelden, waarin zij afstand nemen van het gratieverzoek. “Wij hebben nooit, individueel noch gezamenlijk, schriftelijk noch mondeling, toestemming of machtiging gegeven aan mr. Irvin Kanhai of wie dan ook om namens ons een gratieverzoek in te dienen.”
De timing van deze verklaring — 11 oktober 2025, slechts twee dagen vóór Bouterse’s herdenkingsdag — is op zijn minst opmerkelijk. Toeval? Of juist een zorgvuldig geplande zet op dit politieke schaakbord? Spitsvondigheden en stille interventies
De vraag die velen bezighoudt: wie staat werkelijk achter deze verklaring? Zijn het de veroordeelden zelf, of anderen die hen “onder begeleiding” hebben laten tekenen? Er zijn signalen dat zij in de ziekenboeg van Santo Boma bezoek hebben gehad vóór het opstellen van het document. Door wie precies — dat blijft in nevelen gehuld.
De politieke context maakt de zaak des te gevoeliger. Binnen de NDP rommelt het: toppers als Ramon Abrahams en anderen zouden de gratieverlening hebben besproken binnen partijverband, met als argument dat “de verkiezingen gewonnen zijn, dus men weet wat de wil van het volk is.”
Maar deze kwestie overstijgt partijpolitiek. Ze raakt aan de kern van de rechtsstaat, aan vertrouwen in justitie en aan de geloofwaardigheid van de president zelf.
Als blijkt dat de verklaring van Dendoe, Gefferie en Brondenstein niet geheel vrijwillig is ondertekend, of dat er politieke motieven achter schuilgaan, dan zou dit een klap zijn voor het toch al broze vertrouwen in de integriteit van het systeem.
Een president tussen plicht en druk
President Simons bevindt zich in een uiterst lastige positie. Enerzijds de druk van een achterban die in Bouterse een martelaar ziet, anderzijds haar eigen belofte om de rechtsstaat te handhaven.
De recente verklaringen lijken een poging om haar een uitweg te bieden — om haar te “behoeden” voor een politieke beker die ze wellicht niet wil drinken.
De cruciale vraag is: is dit een gecoördineerde reddingsactie? Een manoeuvre om Simons uit een benarde situatie te halen zonder de partij rechtstreeks te schaden? De timing, de toon en de betrokkenheid van bepaalde figuren wekken die indruk.
Als dit klopt, dan zijn de verklaringen geen juridische documenten, maar politieke zetstukken. Schaakstukken, zorgvuldig verplaatst op een bord waar de inzet veel groter is dan het lot van drie mannen in een cel.
De kern van de verwarring
Deze zaak is niet zuiver. De tegenstrijdige verklaringen, de merkwaardige timing, de politieke belangen en de persoonlijke loyaliteiten zorgen voor een web van onzekerheid. Wat zeker is: iemand heeft hier een spel gespeeld — en de samenleving heeft het recht te weten wie dat is.
N. Mohari
Kanhai: Ik trek gratieverzoek niet in
16 OKTOBER 2025
Advocaat Irvin Kanhai blijft bij zijn besluit om het gratieverzoek in te dienen namens de veroordeelden in de 8 December-zaak. In een reactie tegenover Starnieuws stelt hij dat het verzoek op 17 september 2025 op het Kabinet van de President is bezorgd en dat er officieel voor ontvangst is getekend. “Ik ben niet van plan het gratieverzoek in te trekken. Ik heb dit ingediend na afstemming met de vier veroordeelden en met leidinggevenden binnen de NDP,” zegt Kanhai. “Ik wens niet betrokken te raken in een partijpolitiek geschil binnen de NDP. Ik ben al 25 jaar bezig met het 8 Decemberproces en heb dat al die tijd kosteloos gedaan.”
Volgens Kanhai is het verzoek “volledig volgens de gebruikelijke procedure” ingediend. “Ik heb dit gedaan zoals ik dat de afgelopen 25 jaar altijd heb gedaan. Het is een juridisch-wetenschappelijke benadering, geen politieke.” De advocaat benadrukt dat hij met het verzoek het proces wil afronden op een waardige en juridische manier. “Het verzoek is door mijn kantoor ingediend nadat het door de leiding van de NDP was gelezen en goedgekeurd. De veroordeelden waren volledig op de hoogte en hebben ermee ingestemd. Dat er nu verwarring wordt gezaaid, daar wil ik geen deel van zijn,” stelt Kanhai.
Inhoud van het gratieverzoek
Het gratieverzoek, gericht aan president Jennifer Simons, verwijst naar artikel 109 van de Grondwet en vraagt om kwijtschelding van de resterende gevangenisstraf voor de veroordeelden Iwan Dijksteel, Benny Brondenstein, Ernst Gefferie en Stefanus Dendoe. Zij zijn veroordeeld tot 15 jaar cel. Dijksteel is voortvluchtig.
Kanhai motiveert het verzoek op humanitaire en medische gronden, omdat de betrokkenen allen ouder zijn dan 75 jaar en kampen met ernstige gezondheidsklachten. Drie van hen zijn opgenomen in de ziekenboeg van de penitentiaire inrichting Santo Boma, waar volgens de advocaat de medische voorzieningen niet toereikend zijn voor adequate behandeling.
Daarnaast verwijst het verzoek naar “bijzondere omstandigheden” rond het proces, waaronder de beïnvloeding van de publieke opinie, de rol van de nabestaanden, en de vermeende vooringenomenheid van het Hof. Kanhai stelt dat het proces “een sterk maatschappelijk en emotioneel geladen karakter had” en dat dit invloed heeft gehad op de oordeelsvorming.
Het verzoek bevat verder juridische verwijzingen naar het recht op humanitaire gratie, waarbij wordt gesteld dat voortgezette detentie “onevenredig en niet langer in het belang van de rechtstoepassing” zou zijn. De advocaat benadrukt in het verzoek dat het geen herziening of inhoudelijke beoordeling van het vonnis beoogt, maar uitsluitend een gratie op humanitaire gronden. “Het is ook geen schuldbekentenis”, benadrukt Kanhai.
Verwarring binnen NDP en samenleving
De kwestie heeft geleid tot aanzienlijke verwarring en verdeeldheid. Eerder verklaarde president Simons dat zij geen kennis had genomen van het gratieverzoek, terwijl de advocaat bewijs toont dat het op 17 september is ontvangen.
Daarbovenop hebben drie van de veroordeelden – Dendoe, Gefferie en Brondenstein – een schriftelijke verklaring ondertekend waarin zij stellen geen toestemming te hebben gegeven voor het indienen van het verzoek. Kanhai zegt dat deze verklaring niet overeenkomt met de eerdere afspraken die gemaakt zijn.
De affaire heeft geleid tot felle politieke reacties, ook binnen de NDP, waarover partijondervoorzitter Ramon Abrahams eerder zei dat het onderwerp “al besproken was en de verkiezingen duidelijk de stem van het volk weerspiegelen.” De kwestie lijkt uit te groeien tot een gevoelig politiek en juridisch debat over de legitimiteit van het verzoek, de rol van de advocaat en de verantwoordelijkheid van de veroordeelden.
U kunt het gratieverzoek hier downloaden.
Documenten:
- gratieverzoek_ex_art_109_d.d_17_sept_2025pdf_.pdf
- https://www.starnieuws.com/index.php/welcome/index/nieuwsitem/88731.
WILLEM-ALEXANDER KOMT BEGIN DECEMBER VOOR 3 DAGEN NAAR SURINAME
- 10-10-2025UNITED NEWS
Hij verwacht ook dat de coalitie de gratieverlening mogelijk niet zal overleven. Van minimaal twee partijen, Alternatief 2020 en de Nationale Partij Suriname (NPS), verwacht Essed dat gratie niet geaccepteerd zal worden.
Essed: gratie voor 8 decemberveroordeelden absoluut onwenselijk
16 okt 2025
Hugo Essed, advocaat van de nabestaanden in het voormalig 8-decemberstrafproces, vindt gratieverlening aan de veroordeelden absoluut onwenselijk. Volgens hem is het voorstel op geen enkele wijze te verdedigen.
Bij de herdenking van de 80ste geboortedag van Desi Bouterse, die ook veroordeeld is in dit proces, hebben diverse partijtoppers het gehad over gratie. Het gratieverzoek wordt gedaan voor vier veroordeelden: Ernst Gefferie, Benny Brondenstein en Stephanus Dendoe die hun straf nu uitzitten in de gevangenis, terwijl Iwan Dijksteel op de vlucht is geslagen.
Essed voorspelt dat de morele antagonistische tegenstellingen in Suriname, die de samenleving verdeeld houdt, weer volop gaat leven. Volgens hem zal bij een eventuele gratieverlening Suriname in een internationaal isolement terecht komen.
Hij verwacht ook dat de coalitie de gratieverlening mogelijk niet zal overleven. Van minimaal twee partijen, Alternatief 2020 en de Nationale Partij Suriname (NPS), verwacht Essed dat gratie niet geaccepteerd zal worden.
Inmiddels heeft ook de voorzitter van de Stichting 8 December 1982, Sunil Oemrawsing, zich uitgesproken over het verzoek. Hij vindt dat de president haar rug recht moet houden onder druk van partijgenoten.
https://surinamenieuwscentrale.com/essed-gratie-voor-8-decemberveroordeelden-absoluut-onwenselijk
Oemrawsingh vraagt ook duidelijkheid van coalitiepartners NPS en A20. “Het is belangrijk om te weten waar de regeringspartijen staan in dit debat. De rechtsstaat mag niet wankelen door politieke druk of nostalgie,” zegt hij.
Oemrawsingh: “Wie verantwoordelijk is bevonden, moet zijn straf uitzitten”
Nabestaanden tijdens de herdenking van de 8 Decembermoorden in 2023. Sunil Oemrawsingh kijkt toe terwijl er een bloemetje wordt gelegd | Foto Amanda Palis
Sunil Oemrawsingh, voorzitter van de Stichting 8 December 1982, vindt dat president Jennifer Geerlings-Simons haar rug recht moet houden en geen gratie moet verlenen aan de veroordeelden in het 8-decemberstrafproces. “De president moet boven partijbelang staan.”
“Wie verantwoordelijk is bevonden voor deze gruweldaad, moet zijn straf uitzitten. Dat is rechtvaardigheid.” Met die woorden roept Sunil Oemrawsingh de president op om druk vanuit delen van de NDP te weerstaan en een ingediend gratieverzoek resoluut af te wijzen. “De president heeft de plicht om boven partijpolitiek te staan en de rechtsstaat te beschermen,” zegt hij tegen ABC.
Volgens Oemrawsingh oefent een stroming binnen de NDP druk uit op partijvoorzitter én president Jennifer Geerlings-Simons om gratie te verlenen aan de nog levende veroordeelden uit het 8-decemberproces. “Laat u niet beïnvloeden door partijgenoten die het verleden willen herschrijven,” aldus Oemrawsingh.
De uitlatingen volgen op de NDP-herdenkingsbijeenkomst van maandag, waar de 80ste geboortedag van voormalig president Desi Bouterse werd herdacht. Vanuit de partijtop klonken daar herhaaldelijk pleidooien voor gratie.
Het gratieverzoek is volgens advocaat Irvin Kanhai reeds ingediend bij het Kabinet van de President. President Geerlings-Simons heeft aangegeven het document “nog niet te hebben gezien”. Het gaat om vier veroordeelden: Ernst Gefferie, Benny Brondenstein en Stephanus Dendoe, die momenteel hun straf uitzitten, en Iwan Dijksteel, die voortvluchtig is.
Oemrawsingh vraagt ook duidelijkheid van coalitiepartners NPS en A20. “Het is belangrijk om te weten waar de regeringspartijen staan in dit debat. De rechtsstaat mag niet wankelen door politieke druk of nostalgie,” zegt hij.
De Stichting 8 December 1982, die zich inzet voor waarheidsvinding en gerechtigheid rond de Decembermoorden, roept de president op het signaal helder te houden: er is geen plaats voor gratie bij misdaden tegen de menselijkheid. “De rechtsstaat moet beschermd worden; straffen moeten worden ondergaan,” besluit Oemrawsingh.
https://keynews.sr/oemrawsingh-wie-verantwoordelijk-is-bevonden-moet-zijn-straf-uitzitten/
Gratie
In het kamp van de NDP en onder de Boutisten wordt het strafproces over de levensberovingen van 8 december 1982 in Fort Zeelandia nog altijd met het grootste gemak bestempeld als een ‘politiek proces’. Dat probeert men al decennialang de Surinaamse samenleving én de wereld wijs te maken. Gelukkig tevergeefs. Tegelijkertijd weigert men hardnekkig om deze levensberovingen te benoemen en te kwalificeren als wat ze werkelijk zijn: politieke moorden. Voor mij zijn het ordinaire, platte moorden op politieke tegenstanders – of op zijn minst op politiek andersdenkenden.
“Zo’n stap kan alleen geloofwaardig zijn als die gepaard gaat met een publieke spijtbetuiging van de veroordeelden zelf, gericht aan de nabestaanden en aan de Surinaamse samenleving”. Trouwens, met het woord ‘Decembermoorden’ moet je bij de NDP en de Boutisten trouwens niet komen. Bij hen heet het de ‘Decembergebeurtenissen’. De slachtoffers zijn niet doodgeschoten – ach nee, ‘ze zijn gebeurd’. Daardoor zijn ze, volgens die redenering, om het leven gekomen. Misschien kunnen de voorstanders van die term eens een petitie indienen bij de Nederlandse Taalunie, de samensteller van ‘Het Groene Boekje’, om hún definitie van ‘gebeuren’ en ‘gebeurtenis’ in dit woordenboek te laten opnemen.
Echter, voor mij is het glashelder. De vijftien mannen zijn niet door een zuchtje wind omvergeblazen en daardoor overleden. Nee, ze zijn neergeschoten door anderen die – al dan niet in opdracht van hun superieuren – mitrailleurs en pistolen op hen richtten en de trekkers hebben overgehaald.
Maar waar ik het eigenlijk over wil hebben, is de hachelijke positie waarin president Jenny Simons is gemanoeuvreerd door het gratieverzoek voor de vier nog in leven zijnde veroordeelden in de Decembermoordenzaak, dat ruim een maand geleden op haar bureau is beland. De situatie waarin zij straks een besluit moet nemen, is een spagaat van ongekende proporties. Wat zal ze doen? Wat kan ze doen? Wat mag ze doen? Wat moet ze doen?
Het verzoek aan president Simons om gratie te verlenen aan de veroordeelden van de Decembermoorden heeft de Surinaamse samenleving opnieuw in beroering gebracht. De mannen, inmiddels hoogbejaard en broos, zitten nu bijna een jaar gevangen en kampen met ernstige gezondheidsproblemen. Sommige mensen pleiten daarom voor clementie, uit medemenselijkheid. Natuurlijk kan dat. De president is daartoe bevoegd. Maar de vraag is niet alleen of het kán, maar vooral of het hóórt. De Decembermoorden waren geen gewone misdrijven. Vijftien weerloze politieke tegenstanders werden in 1982 gemarteld en geëxecuteerd door mensen die toen de politieke macht hadden. Het waren daden van staatsgeweld – een grove schending van mensenrechten – en van de fundamenten van de rechtstaat. Gratieverlening aan de daders zou daarom meer zijn dan een juridisch gebaar: het zou symbool staan voor vergeving zonder verantwoordelijkheid.
Dat is precies waarom president Simons voorzichtig moet zijn. Een besluit tot gratie zou het beeld bevestigen dat machthebbers elkaar uiteindelijk altijd beschermen. Het zou het vertrouwen in de rechtspraak verder aantasten en de wonden van de nabestaanden opnieuw openrijten.
Toch pleit ik niet voor hardvochtigheid. De samenleving vraagt niet om wraak, maar om erkenning. Erkenning van het onrecht en van het leed dat generaties lang heeft doorgewerkt.
Echter, menselijkheid mag niet ontbreken. De veroordeelden zijn oud, ziek en sterven wellicht achter tralies. Daarom is in mijn ogen humanitaire vrijlating een verstandige middenweg: geen uitwissing van schuld, maar een daad van barmhartigheid die de waardigheid van alle betrokkenen bewaart. Humanitaire vrijlating – op medische gronden en onder strikte voorwaarden – biedt een evenwicht tussen compassie en recht. Dat is de weg die ik president Simons zou adviseren, nadat zij eerst in overleg is getreden met de nabestaanden van de slachtoffers. De veroordeling blijft staan; de geschiedenis wordt niet herschreven. Echter, zo’n stap kan alleen geloofwaardig zijn als die gepaard gaat met een publieke spijtbetuiging van de veroordeelden zelf, gericht aan de nabestaanden en aan de Surinaamse samenleving. Daarnaast rust er een morele plicht op de staat Suriname. De regering zou een officiële verklaring moeten afleggen waarin zij de slachtoffers rehabiliteert en erkent dat zij onterecht als landverraders en collaborateurs van buitenlandse mogendheden zijn weggezet. Alleen door waarheid te spreken en verantwoordelijkheid te nemen kan de samenleving helen.
President Simons staat voor een historische keuze. Geen gratie die schuld wist, maar gerechtigheid die ruimte laat voor menselijkheid. Niet vergeten, niet vergoelijken, maar eindelijk erkennen wat nooit werd erkend.
ivancairo@yahoo.com
- 16 OKTOBER 2025
Verwarring en felle reacties rond gratieverzoek 8 December-zaak
Een deel van het verzoekschrift van advocaat Irvin Kanhai.
Er is grote verwarring ontstaan over een gratieverzoek dat advocaat Irvin Kanhai op 17 september 2025 heeft ingediend bij het Kabinet van de President namens vier veroordeelden in de 8 December-zaak: Stefanus Dendoe, Ernst Gefferie, Benny Brondenstein en de voortvluchtige Iwan Dijksteel. Het verzoek is officieel in ontvangst genomen, en Kanhai beschikt over een bewijs van indiening. Hij heeft deze ook getoond aan journalisten.
President Jennifer Simons verklaarde echter maandagavond tijdens het eerbetoon voor de overleden ex-voorzitter van de NDP, Desi Bouterse, dat zij niet op de hoogte is van een dergelijk verzoek, en dat het onderwerp haar niet officieel heeft bereikt.
De kwestie zorgde woensdag voor veel beroering nadat er een verklaring opdook, die ondertekend zou zijn door Dendoe, Gefferie en Brondenstein. Daarin nemen zij expliciet afstand van het gratieverzoek. De drie schrijven dat zij “nooit individueel noch gezamenlijk, schriftelijk noch mondeling, toestemming of machtiging hebben gegeven aan mr. Irvin Kanhai of wie dan ook om namens ons een gratieverzoek in te dienen.” De verklaring, gedateerd 11 oktober 2025, is voorzien van hun handtekeningen. De drie veroordeelden bevinden zich in de ziekenboeg van de penitentiaire inrichting Santo Boma.
Het nieuws heeft geleid tot felle reacties binnen de samenleving en de politiek. Ramon Abrahams, ondervoorzitter van de NDP, stelde dat de kwestie rond gratieverlening al eerder besproken was binnen partijverband en dat “de verkiezingen zijn gewonnen, dus men weet wat de wil van het volk is.”
De situatie roept veel vragen op over de gang van zaken rond het verzoek en de vertegenwoordiging van de veroordeelden. Advocaat Kanhai laat desgevraagd weten dat hij in dit stadium geen commentaar zal geven.
De zaak dreigt uit te groeien tot een gevoelige politieke en juridische kwestie, nu onduidelijk is of het gratieverzoek geldig is ingediend en wie de daadwerkelijke initiatiefnemer was. Ook is het niet duidelijk wie erachter zit dat de drie gedetineerden een verklaring hebben getekend nog voordat het officieel bekend was dat een gratieverzoek is ingediend. Starnieuws verneemt dat de vier veroordeelden in de 8 decemberstrafzaak (nog) niet voorkomen op de lijst van gedetineerden die gratie gaan krijgen met het oog op de 50e onafhankelijkheidsdag van Suriname.
https://www.starnieuws.com/index.php/welcome/index/nieuwsitem/88729
Nibte: alleen president mag gratie verlenen, op advies van Gratiecommissie en procureur-generaal
Redactie
Joan Nibte. Foto: Advocatenkantoor Nibte
Gratie is geen politiek privilege, maar een rechtsmiddel dat met rechtvaardigheid en menselijkheid moet worden toegepast. Dat stelt jurist Joan Nibte op haar Facebookpagina. Zij waarschuwt dat gratie in Suriname dreigt te worden gezien als een instrument van politieke gunst, terwijl het volgens haar uitsluitend bedoeld is om in uitzonderlijke gevallen de strengheid van de wet te verzachten – los van partijbelangen of machtsinvloed.
Volgens Nibte is gratie bedoeld om de strengheid van de wet te verzachten in uitzonderlijke gevallen, niet om partijbelangen te dienen of machtspolitiek te bedrijven. Ze benadrukt dat de Grondwet van de Republiek Suriname en de Gratiewet hierover geen twijfel laten bestaan: alleen de president van de republiek is bevoegd om gratie te verlenen, en dat uitsluitend op basis van advies van de Gratiecommissie en de procureur-generaal.
“Politieke organisaties maken géén deel uit van deze procedure, en dat is geen toeval,” schrijft Nibte. “De wetgever heeft deze scheiding bewust aangebracht om te waarborgen dat barmhartigheid wordt toegepast binnen de grenzen van het recht – niet van de politiek.”
Ze waarschuwt dat zodra politieke belangen zich mengen in wat een zuiver juridische afweging hoort te zijn, het vertrouwen in het principe van gelijke behandeling voor de wet verloren gaat. “Gratie moet worden verleend op grond van feiten, gedrag, omstandigheden en rechtvaardigheid – nooit op basis van partijkaart of politieke connectie,” aldus de jurist.
Nibte wijst erop dat de president een bijzondere morele en constitutionele verantwoordelijkheid draagt bij elk gratieverzoek. “De kracht van onze rechtsstaat ligt niet in wie beslist, maar in de onafhankelijkheid waarmee beslist wordt,” benadrukt ze.
“Laten we waken over de zuiverheid van dit proces. Gratie behoort tot het domein van recht, niet van politiek. Alleen dan kan Suriname met overtuiging blijven zeggen dat het recht, en niet de macht, het laatste woord heeft,” aldus Nibte.
Spong: “Bij gratieverlening moet staatsbezoek koning worden afgezegd”
Een eventuele goedkeuring van het gratieverzoek voor de vier nog levende Decemberveroordeelden, kort voor het staatsbezoek van koning Willem-Alexander aan Suriname, zou volgens advocaat Gerard Spong “zeer ongelukkig” zijn. Dat zegt Spong in een reactie op vragen van EMNews.
Spong, die jarenlang als juridisch adviseur van de Surinaamse regering betrokken was bij het proces rond de Decembermoorden, benadrukt dat gratieverlening alleen in uitzonderlijke en rechtens verantwoorde situaties mag plaatsvinden. “Gratie is geen politiek instrument, maar een middel om in zeer beperkte gevallen de hardheid van de wet te verzachten,” aldus Spong.
President Jennifer Simons verklaarde eerder tegenover de media dat zij nog geen gratieverzoek heeft gezien. Advocaat Irvin Kanhai, die de veroordeelden in het Decemberstrafproces bijstaat, stelde onlangs dat zo’n verzoek is ingediend bij het Kabinet van de President, maar dat daar nog geen reactie op is gekomen.
Spong wijst erop dat de rechtmatigheid van een gratiebesluit altijd door de rechter kan worden getoetst. Bovendien kan, indien er sprake is van grove mensenrechtenschendingen, een klacht worden ingediend bij het Internationaal Mensenrechtenhof. Hij verwijst daarbij naar de zaak van oud-president Alberto Fujimori uit Peru, waarin een eerdere gratieverlening aan een veroordeelde leider onrechtmatig werd bevonden.
Volgens Spong zou gratieverlening in deze context “blijk geven van moreel verval en gewetenloosheid”, zeker gezien de ernst van de feiten en de relatief korte periode sinds de uitvoering van de vonnissen. “Als Suriname dit besluit zou nemen vlak voor het staatsbezoek, zou dat bezoek eigenlijk moeten worden afgezegd,” stelt hij. “Dat is pijnlijk, maar het koningshuis kan zich niet laten vereenzelvigen met zulke verwerpelijke opvattingen binnen het Surinaamse parlement.”
Gratie behoort tot het domein van recht, niet van politiek!
In een samenleving die zich een rechtstaat noemt, hoort gratie – naar mijn mening – niet thuis in de sfeer van politieke gunsten, maar in het domein van recht en menselijkheid. Het is een instrument dat is bedoeld om de strengheid van de wet te verzachten in uitzonderlijke gevallen — nooit om partijbelangen te dienen of machtspolitiek te bedrijven. De Grondwet van de republiek Suriname en de Gratiewet laten hierover geen twijfel bestaan: alleen de president van de republiek Suriname is bevoegd om gratie te verlenen en dat gebeurt op basis van advies van de Gratiecommissie en de procureur-generaal. “Gratie mag nooit een politiek privilege worden”
Politieke organisaties maken géén deel uit van deze wettelijke procedure – en dat is, denk ik, geen toeval. De wetgever heeft deze scheiding bewust aangebracht om te waarborgen dat barmhartigheid wordt toegepast binnen de grenzen van het recht, niet van de politiek. Gratie mag nooit een politiek privilege worden. Zodra politieke belangen zich mengen in wat een zuiver juridische afweging hoort te zijn, verliezen we het vertrouwen in het principe van gelijke behandeling voor de wet.
Gratie moet worden verleend op grond van feiten, gedrag, omstandigheden en rechtvaardigheid; nooit op basis van partijkaart of politieke connecties. De kracht van onze rechtstaat ligt niet in wie beslist, maar in de onafhankelijkheid waarmee wordt beslist.
Politieke organisaties hebben een rol in het bevorderen van rechtvaardigheid, maar niet in het beïnvloeden van juridische besluiten. De president draagt de morele en constitutionele verantwoordelijkheid om elk gratieverzoek te beoordelen met de weegschaal van recht en menselijkheid; niet met de hand van partijpolitiek.
Laten we daarom waken over de zuiverheid van dit proces. Gratie behoort tot het domein van recht, niet van politiek. Alleen dan kan Suriname met overtuiging blijven zeggen dat het recht – en niet de macht – het laatste woord heeft.
Politica Joan Meriam Nibte https://dwtonline.com/gratie-behoort-tot-het-domein-van-recht-niet-van-politiek/
Gajadien: Gratie mag geen politiek instrument worden
15 okt 2025
Assembleelid Asis Gajadien uit zijn bezorgdheid over de wijze waarop recente gratieverzoeken aan president Jennifer Simons zijn voorgelegd. Volgens hem moet het proces “met uiterste zorgvuldigheid” verlopen om het vertrouwen in de rechtsstaat en het internationale imago van Suriname te beschermen.
Gajadien wijst erop dat de Grondwet in artikel 109 duidelijk bepaalt dat de president pas tot gratieverlening kan overgaan na advies van de rechter die de straf heeft opgelegd of diens opvolger. “Deze bepaling is geen formaliteit, maar een essentieel onderdeel van onze democratische rechtsorde,” aldus het parlementslid. “Zij waarborgt de onafhankelijkheid van de rechtspraak en het vertrouwen van de samenleving in een eerlijke rechtspleging.”
De politicus benadrukt dat gratie een uitzonderlijk rechtsmiddel is, bedoeld voor “zeer bijzondere omstandigheden waarin humanitaire of billijkheidsoverwegingen spelen.” Het mag volgens hem nooit worden gebruikt als politiek instrument of zodanig worden ingezet dat het gezag van de rechterlijke macht wordt ondermijnd.
“Vooral de wijze van aanvraag, via politieke podia, geeft een extra dimensie aan deze ontwikkeling,” stelt Gajadien. Hij roept de president op om bij de behandeling van lopende gratieverzoeken niet alleen de wettelijke voorschriften, maar ook het maatschappelijk belang en de internationale geloofwaardigheid van het land in acht te nemen.
Een voortijdige of onvoldoende gemotiveerde gratieverlening, waarschuwt hij, zou het imago van de regering schaden en een verkeerd signaal afgeven aan de internationale gemeenschap, “die Suriname’s inzet voor goed bestuur en integriteit nauwlettend volgt.”
“De samenleving heeft recht op het vertrouwen dat gerechtigheid eerlijk, transparant en zonder aanzien des persoons wordt toegepast,” stelt Gajadien, die afsluit met een oproep aan de coalitie en de president “om in deze kwestie de rechtsstaat, de maatschappelijke rust en het moreel gezag van het ambt te laten prevaleren boven elke andere overweging.”
https://www.starnieuws.com/index.php/welcome/index/nieuwsitem/88717
Van der San ontkracht politieke ‘storm’ rond president Simons
In een opiniestuk dat aan GFC Nieuws is toegestuurd, reageert bestuurskundige Eugene van der San op het nieuwsbericht “President Simons voor eerste grote politieke test”. Hij schrijft het volgende.
Hoe zou Bouterse geen invloed meer hebben?
In een nieuwsbericht op de nieuwssite van GFC getiteld “President Simons voor grote politieke test” wordt zonder meer beweert dat “bij het aangaan van de samenwerking met de NDP één van de voorwaarden was dat Bouterse geen invloed meer zou hebben en dat het verleden eindelijk rust zou krijgen”. Hoe naïef moet je zijn om zo iets in Suriname, als voorwaarde te willen stellen om tot een politieke samenwerking te komen met de Nationale Democratische Partij (N.D.P.).
Vandaar dat deze bewering een klinkklaar verzinsel is er is dus ook geen sprake van een politieke storm boven het hoofd van de president.
Zolang Suriname en Staatsolie bestaan zal de naam van Desiré Delano Bouterse blijven bestaan en genoemd of geroemd worden. Waar het om gaat is een staatsrechtelijke verwevenheid met de functie van de president in een gevoelig voorval in de Republiek Suriname.
Onderwerpen waarover ik alles weet t.w. amnestie en gratie. Dit zeg ik niet nu maar reeds langer dan tien jaren tegen al die figuren die nu wederom een mening hebben (het betreft rechtvaardigheid).
Het is heel jammer dat op de dag van maandag 13 oktober, de dag waarop Desie Bouterse zijn 80ste geboortedag zou moeten herdenken in overpeinzing en dankbaarheid voor wat hij toch voor Suriname heeft kunnen betekenen, de politiek als addergebroed haar kop opsteekt.
De kwestie van gratie vragen en verlenen of niet heeft een strafrechtelijke- en staatsrechtelijke procedure in een normale geciviliseerde samenleving, precies hoe amnestie in dit land is verleend aan een groep, waarvan sommigen vinden, dat het niet zou mogen gebeuren.
Het is een grondwettelijk recht (prerogatief) van de zittende president en heeft niets van doen met coalitiepartner of al dat achterlijke gedoe, dat daarbij wordt getrokken.
In Suriname houdt men ervan om door onwetendheid allerlei zware woorden te gebruiken bij het ventileren van een mening.
Zoals deze “Een ding is zeker: president Simons staat voor haar eerste grote morele en politieke beproeving en de keuze die ze maakt, zal niet alleen haar leiderschap, maar ook de geloofwaardigheid van de nieuwe politieke orde in Suriname bepalen”. Rommel en onzin.
Het betreft hier een normaal zwaarwichtig bestuursbesluit waarmee de president dagelijks wordt geconfronteerd.
Recent verleden
In de hoedanigheid van directeur van het Kabinet van de president heb ik in het recente verleden met alle relevante instanties en personen gesproken over deze onderwerpen (gratie en amnestie).
Daarbij waren er geen noemenswaardige bezwaren te noemen.
Derhalve, breek mij de bek niet open.
Eugène van der San
https://www.gfcnieuws.com/van-der-san-ontkracht-politieke-storm-rond-president-simons/
Gratie voor moord? Een aanval op de Surinaamse rechtsstaat
Het gratieverzoek van de veroordeelden in het 8-decemberproces beroept zich deels op de stelling dat het proces “politiek gemotiveerd” was. Deze redenering verdient geen stand, noch juridisch, noch constitutioneel.
De veroordeling van voormalig president Desi Bouterse en medeverdachten berustte op een volledig strafproces met meerdere feitelijke en rechtsmiddeleninstanties, afgesloten door een onherroepelijk arrest van het Hof van Justitie van Suriname in 2023. Daarmee is voldaan aan het vereiste van een eerlijk proces in de zin van artikel 14 IVBPR.
De bewering van politieke partijdigheid mist feitelijke en juridische grond. Artikel 109 van de Grondwet van de Republiek Suriname bepaalt dat de president het recht van gratie heeft, “na advies te hebben ingewonnen van de rechter die het vonnis heeft gewezen.” Deze bepaling verleent geen politiek instrument, maar een uitzonderingsbevoegdheid gericht op individuele rechtvaardigheid — bijvoorbeeld bij nieuwe omstandigheden, humanitaire gronden of resocialisatie.
Gratie mag niet worden gebruikt als politiek correctiemiddel tegen een rechtmatig oordeel van de rechterlijke macht.
Het 8-decemberproces betrof buitengewone misdrijven — politieke moorden gepleegd in 1982 — die de rechtsstaat diep hebben geschonden. Een president die gratie zou verlenen in zulke omstandigheden zou niet handelen binnen de geest van de Grondwet, maar tegen het fundamentele beginsel van gelijkheid voor de wet (art. 8 Grondwet).
Zoals de media destijds berichtte, was zelfs de gratieverlening aan Romano Meriba (2011) controversieel omdat het verplichte rechterlijk advies werd genegeerd.
Herhaling van dat precedent zou opnieuw het vertrouwen in justitie ernstig schaden. Voorts wijst internationale jurisprudentie — onder meer het Inter-Amerikaans Hof voor de Rechten van de Mens — erop dat staten geen gratie mogen verlenen bij ernstige mensenrechtenschendingen, omdat dit zou neerkomen op straffeloosheid.
Een beroep op politieke motieven miskent dat het Hof van Justitie onafhankelijk oordeelde, en dat het openbaar ministerie autonoom handelde. De kwalificatie “politiek proces” is derhalve onhoudbaar en vormt geen rechtsgrond voor genade.
Conclusie
Het Hof dient te adviseren tot afwijzing van het gratieverzoek. De president kan slechts genade verlenen bij uitzonderlijke individuele omstandigheden; politieke overwegingen of partijdige gevoelens behoren daar niet toe. Rechtsstatelijkheid en gerechtigheid vereisen dat de opgelegde straffen worden uitgevoerd.
Johan Blomhoff. https://www.facebook.com/search/top/?q=Johan%20Blomhoff
https://www.gfcnieuws.com/gratie-voor-moord-een-aanval-op-de-surinaamse-rechtsstaat/
President: Heb gratieverzoek niet gezien; Kanhai toont bewijs van ontvangst
14 OKTOBER 2025
Jerrel Harderwijk bevraagt president Jennifer Simons.
President Jennifer Simons zegt het gratieverzoek voor de vier veroordeelden in het 8 Decemberstrafproces niet te hebben ontvangen of gezien. Dit verklaarde zij tegenover Jerrel Harderwijk van DTV Express, die haar hierover maandagavond tijdens een publieke gelegenheid vragen stelde .
“Er is een verzoek gedaan voor gratie, hoe gaat u daartegenaan?” vroeg Harderwijk. “Ik weet het niet, ik heb het nog niet gezien,” antwoordde de president kort. Volgens Simons is het verzoek haar dus niet ter inzage of behandeling voorgelegd.
Kanhai: bewijs van ontvangst door Kabinet van de President
Advocaat Irvin Kanhai, die de veroordeelden in het 8 Decemberproces bijstaat, zegt echter over bewijs te beschikken dat het verzoek wél is ontvangen door het Kabinet van de President. Hij toonde een document waarop een handtekening voor ontvangst staat, gedateerd 17 september 2025. “Het kabinet heeft het getekend voor ontvangst. Ik heb dat bewijs in handen,” verklaarde Kanhai.
Volgens hem gaat het om een gratieverzoek voor vier personen: Ernst Gefferie, Stephanus Dendoe, Benny Brondenstein, die momenteel hun straf uitzitten in Santo Boma en Iwan Dijksteel, die voortvluchtig is. Zij zijn veroordeeld tot 15 jaar cel.
Kanhai herhaalde zijn verwachting dat het staatshoofd “zal doen wat gedaan moet worden” en verklaarde openlijk dat hij hoopt op gratieverlening voor de veroordeelden. “Die mensen moeten gratie krijgen. Dat is wat ik verwacht,” zei hij.
Het is nog onduidelijk waarom het verzoek – ondanks de ontvangst op 17 september – de president volgens eigen zeggen nog niet heeft bereikt. Het Kabinet van de President heeft zich vooralsnog niet nader uitgelaten over de kwestie.
https://www.starnieuws.com/index.php/welcome/index/nieuwsitem/88707
- 14 OKTOBER 2025
Stichting 8 December 1982: Gratie voor onrecht is ondenkbaar
De Stichting 8 December 1982 heeft scherp gereageerd op uitspraken die zijn gedaan tijdens de recente NDP-herdenkingsbijeenkomst ter gelegenheid van de 80e geboortedag van Desi Bouterse. De organisatie noemt de uitlatingen over het 8 decemberproces “een grove aantasting van de rechtsstaat” en “een flagrante belediging voor de nabestaanden van de slachtoffers”.
“De uitspraken gedaan tijdens de recente NDP-herdenking zijn niet alleen een grove aantasting van de rechtsstaat, maar ook een flagrante belediging aan de nabestaanden van de slachtoffers van 8 december 1982. Het vonnis tegen de veroordeelden is na een zorgvuldig en onafhankelijk proces tot stand gekomen, bevestigd door de hoogste rechterlijke instanties. Het blijft daarom in juridische zin onomstotelijk en bindend. De vijanden van de rechtsstaat trachten wederom om het 8 Decemberproces te herleiden tot een politiek complot en de rechtsstaat te ondermijnen.
Moreel gezien is het onaanvaardbaar dat men de misdaden van 8 december tracht te reduceren tot een “politiek proces” of dat men veroordeelden tot “kameraden” verheft. Politiek leiderschap mag nooit worden gebruikt om ernstige mensenrechtenschendingen te vergoelijken of om de pijn van de slachtoffers en hun families te bagatelliseren. Het zogenaamde gratieverzoek kan en mag nimmer een middel zijn om straffeloosheid te bewerkstelligen. Gratie is geen instrument om recht te buigen naar partijpolitieke belangen, maar een uitzondering die slechts kan worden toegepast op basis van humanitaire gronden, die hier geenszins aan de orde zijn.
Wij doen een dringende oproep aan de president van de Republiek Suriname om zich niet te laten meeslepen door politieke druk van hen die het hoogste ambt in onze democratie willen instrumentaliseren voor partijbelangen, en daarmee het gezag van het presidentschap ondermijnen – zowel nationaal als internationaal. De Stichting 8 December 1982 herhaalt: de rechtsstaat staat niet ter discussie, en de waarheid en gerechtigheid voor de slachtoffers zijn niet onderhandelbaar.
Mensenrechten organisatie Stichting 8 december 1982
Sunil Oemrawsingh (voorzitter)
https://www.starnieuws.com/index.php/welcome/index/nieuwsitem/88700
Kritische burger: Gratieverlening 8 December- veroordeelden is geen persoonlijke beslissing van president Simons
In reactie op de publieke druk van enkele leden en sympathisanten van de Nationale Democratische Partij (NDP) om president Jennifer Geerlings-Simons te bewegen tot het verlenen van gratie aan de vier veroordeelden in de 8 Decemberzaak, heeft een kritische burger zich uitgesproken over de grondwettelijke en politieke implicaties van een dergelijk besluit.
Volgens de burger, die anoniem wil blijven om persoonlijke redenen, is het een “ernstige misvatting” te denken dat de president zelfstandig gratie kan verlenen zonder overleg met haar coalitiepartners of zonder de constitutionele procedures te volgen.
“Gratieverlening is geen persoonlijke gunst of politieke daad die één persoon naar eigen inzicht kan nemen,” stelt hij. “Het is een staatsrechtelijke procedure met verstrekkende gevolgen, waarbij advies en instemming van de Raad van Ministers en andere betrokken staatsorganen vereist zijn.”
Politieke risico’s en mogelijke regeringscrisis
De burger wijst erop dat een overhaaste beslissing tot gratieverlening het voortbestaan van de huidige regering in gevaar zou kunnen brengen. “Simons heeft de steun van haar coalitiepartners nodig om haar regering stabiel te houden. Indien zij nu, buiten hen om, een dergelijke beslissing zou nemen, loopt zij het risico dat haar regering kan vallen,” aldus de verklaring.
“De NDP beschikt immers niet over voldoende zetels om zelfstandig besluiten van deze aard te nemen zonder overleg of instemming van de coalitie.”
Gevolgen voor rechtsstaat en samenleving
De burger benadrukt dat een eventueel gratiebesluit het vertrouwen van de samenleving in de rechtsstaat ernstig zou schaden.
“Een gratieverlening aan de 8 December-verdachten zou leiden tot maatschappelijke verontwaardiging en de oppositie een politiek geschenk in de schoot werpen,” aldus de verklaring. “In plaats van het land vooruit te helpen, zou zo’n daad het land verder polariseren.”
Volgens hem is dit juist het moment om te tonen dat Suriname de rechtsstaat boven politieke loyaliteit stelt.
Oproep aan de NDP
De burger richt zich in het bijzonder tot de NDP-achterban, die volgens hem beter doet afstand te nemen van wat hij noemt “impulsieve politieke emotie”.
“Wat de NDP nu nodig heeft, is geen impulsieve actie maar visie en hervormingsdrang. In plaats van te roepen om gratie, zou de partij zich moeten inzetten voor structurele hervorming van de rechterlijke macht — hervorming die transparantie, onafhankelijkheid en rechtvaardigheid waarborgt.”
“De NDP moet leren handelen met verstand, niet met emotie. Alleen dan kan zij werkelijk bouwen aan vertrouwen en aan de toekomst van Suriname.”
Politieke spanning stijgt rond gratieverzoek – NDP spreekt, NPS wacht af
Tijdens de herdenkingsbijeenkomst Tribute to Desi Bouterse, gehouden ter gelegenheid van wat de tachtigste geboortedag van de overleden oud-president Desiré Delano Bouterse zou zijn geweest, kwam onverwacht nieuws naar buiten over een gratieverzoek dat door advocaat Irvin Kanhai is ingediend namens de vier veroordeelden in de 8-decembermoordenzaak.
Kanhai verklaarde tegenover journalisten dat het gratievoorstel al op 17 september 2025 is ingediend bij het kabinet van de president.
Opvallend was echter de reactie van president Jennifer Geerlings-Simons, die aangaf het verzoek nog niet te hebben gezien. Op de vraag wat haar houding zou zijn zodra zij het dossier ontvangt, antwoordde de president kort: “Moet ik hier nu een besluit over nemen? Ik heb het niet gezien.”
NDP-ondervoorzitter: “Het was een politiek proces”
Tijdens de bijeenkomst sprak Ramon Abrahams, ondervoorzitter van de Nationale Democratische Partij (NDP) en oud-strijdmakker van Bouterse, over de betekenis van de dag en de erfenis van de voormalige president.
Abrahams benadrukte dat de partij het 8-decemberproces altijd als een politiek proces heeft beschouwd. “De strijd van Desi was er één voor nationale eenheid en rechtvaardigheid. Wij blijven die visie uitdragen. Wat er gebeurd is, moet in het bredere kader van de geschiedenis worden geplaatst,” verklaarde hij.
Zijn uitspraken kregen applaus van de aanwezigen, die zichtbaar bewogen waren tijdens de plechtigheid. De bijeenkomst stond in het teken van respect, muziek en herinneringen aan de voormalige president.
NPS-leden volgen besluit president met spanning
Binnen de politieke arena zorgt het nieuws over het gratieverzoek intussen voor deining. Enkele leden binnen de Nationale Partij Suriname (NPS) hebben laten weten benieuwd te zijn naar het besluit van president Geerlings-Simons.
“Als de president gratie verleent, zal dat veel zeggen over de koers en morele standaarden van de NPS. Dan moet de partij tonen dat zij een respectabele organisatie blijft met duidelijke normen en waarden.”
Binnen progressieve kringen van de partij klinkt echter ook een oproep tot voorzichtigheid. Een ander lid merkte op dat “de president een zwaar staatsrechtelijk besluit zal moeten nemen”, waarbij “persoonlijke emoties niet de boventoon mogen voeren”.
Een kwestie die Suriname opnieuw verdeelt
Het gratieverzoek heropent een gevoelig hoofdstuk in de recente Surinaamse geschiedenis. De 8-decembermoordenzaak blijft een onderwerp dat de samenleving verdeelt en tegelijkertijd de politieke spanningen aanwakkert.
Voorstanders van gratie beroepen zich op verzoening, natievorming en menselijkheid, terwijl tegenstanders wijzen op gerechtigheid, rechtsstatelijkheid en respect voor slachtoffers en nabestaanden.
Een politieke analist die aanwezig was bij de bijeenkomst, vatte het zo samen: “Wat we hier zien, is een botsing tussen emotie en staatsrecht. De vraag is of Suriname klaar is om dit hoofdstuk definitief te sluiten — of juist opnieuw te openen.”
https://www.gfcnieuws.com/politieke-spanning-stijgt-rond-gratieverzoek-ndp-spreekt-nps-wacht-af/
De schaduw van 1980: hoe de NDP de rechtsstaat blijft uitdagen
08 okt 2025
Een partij die ooit de democratie omverwierp, werpt nu de beschuldigende vinger naar justitie. Wat zegt dat over de verhouding tussen de NDP en de Surinaamse rechtsstaat?
De rechtsstaat is de ruggengraat van elke democratie: zij waarborgt dat macht wordt gecontroleerd en niemand boven de wet staat. Toch is dat principe in Suriname al decennialang bron van spanning — vooral wanneer de Nationale Democratische Partij (NDP) zich uitspreekt over recht en rechtvaardigheid. De recente verklaring van de partij, waarin zij scherpe kritiek uit op het Openbaar Ministerie, heeft daarom bij velen de wenkbrauwen doen fronsen.
De NDP beschuldigt het OM ervan zich te laten leiden door politieke agenda’s en stelt dat vervolging van bestuurders “ondergeschikt wordt gemaakt aan politieke conveniëntie”. Volgens de partij dreigt daarmee “een gevaarlijk precedent” dat de gelijkheid voor de wet uitholt. Op zichzelf zou dit een legitiem politiek standpunt kunnen zijn — ware het niet dat juist de NDP een beladen geschiedenis heeft als het gaat om haar omgang met de rechtsstaat.
Een partij met een beladen verleden
De NDP werd voortgebracht uit het militaire bewind van Desiré Delano Bouterse, die in 1980 met een staatsgreep de democratische orde omverwierp. Tijdens de militaire periode (1980–1987) werden grondrechten ingeperkt, de pers gemuilkorfd en politieke tegenstanders uitgeschakeld. De beruchte Decembermoorden van 1982, waarbij vijftien critici van het regime werden geëxecuteerd, vormen nog steeds een open wond in de nationale geschiedenis.
Ook na de terugkeer naar de democratie bleef de spanning tussen de partij en de rechtsstaat voelbaar. Onder het presidentschap van Bouterse (2010–2020) werden meerdere pogingen gedaan om het 8 Decemberproces te beïnvloeden of te vertragen. Ondanks zijn veroordeling tot twintig jaar gevangenisstraf bleef Bouterse politiek actief, en werd hij door zijn partij als “slachtoffer van een politiek proces” gepresenteerd.
Tegen die achtergrond is de huidige verklaring van de NDP opmerkelijk — sommigen zeggen zelfs schokkend. De partij die in de jaren ’80 en ’90 vaak zelf aan de basis stond van rechtsstatelijke ontsporingen, positioneert zich nu als verdediger van de onafhankelijke rechtspraak. Critici zien daarin eerder een strategische wending dan een principiële ommekeer.
Een nieuwe leider, oude reflexen
Onder het leiderschap van Jenny Simons-Geerlings, die na het vertrek van Bouterse de leiding overnam, werd aanvankelijk verwacht dat de partij een gematigder koers zou varen. Simons-Geerlings, jarenlang een invloedrijke parlementariër, presenteerde zich als iemand die de NDP opnieuw wilde verbinden met bestuurlijke verantwoordelijkheid en democratische beginselen.
Maar de toon van de recente verklaring doet vermoeden dat de oude reflexen nog springlevend zijn. Door het Openbaar Ministerie te beschuldigen van politieke beïnvloeding zonder concreet bewijs, lijkt de NDP opnieuw de legitimiteit van justitiële instituties te ondermijnen. Daarmee zet de partij de geloofwaardigheid van haar eigen vernieuwing op het spel.
Suriname in breder perspectief
De spanning tussen politiek en rechtsstaat beperkt zich niet tot Suriname. In landen als Hongarije, Polen en Slowakijezijn vergelijkbare discussies gaande over politieke invloed op de rechterlijke macht. In Hongarije, onder premier Viktor Orbán, werd de onafhankelijkheid van rechters uitgehold; in Polen werden benoemingsprocedures herschreven om regeringsinvloed te vergroten.
Vergeleken met deze landen bevindt Suriname zich niet op het niveau van systematische afbraak van rechtsstatelijke waarborgen. Toch is de politieke omgang met justitie er evenzeer een kwetsbaar punt. Herhaalde pogingen — van regering én oppositie — om invloed uit te oefenen op justitiële beslissingen, ondermijnen het vertrouwen van burgers in de neutraliteit van het rechtssysteem.
Oude strijdbijl nog niet begraven
Dat de partij die ooit de rechtsstaat ondermijnde zich nu presenteert als haar beschermer, toont hoe diep de strijd om legitimiteit in de Surinaamse politiek geworteld is. Onder leiding van Jenny Simons-Geerlings had de NDP de kans om die erfenis van autoritarisme af te werpen. Voorlopig lijkt het echter alsof de partij haar oude strijdbijl met de rechtsstaat nog niet heeft begraven.
https://surinamenieuwscentrale.com/de-schaduw-van-1980-hoe-de-ndp-de-rechtsstaat-blijft-uitdagen