DL: 5: DRUGS, SURINAME EN DE COCAINE HANDEL. *

De haven van Rotterdam speelt een cruciale rol in deze samenwerking. In het afgelopen jaar hebben 26 douaniers uit Latijns-Amerika trainingen gevolgd in Rotterdam. Hier leerden ze onder andere hoe speurhonden worden ingezet, containerzegels kunnen worden gecontroleerd en containers effectief gescand. Tegelijkertijd reisden Nederlandse douaniers naar landen als Panama, Costa Rica en Suriname om hun expertise te delen met lokale collega’s.
„Ook dit jaar gaan wij hiermee door”, zegt Nanette van Schelven, directeur-generaal van de Nederlandse douane. „We leveren bijvoorbeeld een handheldscanner aan Panama, Costa Rica en Suriname en geven daar trainingen. Daarnaast nodigen we douanemedewerkers uit die regio in Nederland uit en sturen onze trainers naar Latijns-Amerika.” Drie miljard kilo Volgens Van Schelven werpt deze aanpak nu al zijn vruchten af. Een strijd die volgens de douane moet worden gevoerd, omdat er in Latijns-Amerika nog nooit zoveel drugs is geproduceerd als in het voorbije jaar: 3 miljard kilo cocaïne. „De samenwerking heeft geleid tot concrete resultaten. In Latijns-Amerika zijn het voorbije jaar meerdere grote drugstransporten onderschept die bestemd waren voor Nederland.” Een van de meest opvallende vangsten vond plaats in januari vorig jaar, toen de Boliviaanse politie bij de grens met Chili 8.800 kilo cocaïne onderschepte. Dit was de grootste cokevangst ooit in Bolivia en voorkwam dat de drugs, verstopt in houten tegels, hun eindbestemming in Nederland bereikten.

De Nederlandse douane heeft de banden met landen als Peru, Suriname, Costa Rica, Ecuador, Bolivia en Panama verder aangehaald. „In Peru heeft in 2024 de meeste drugs onderschept die bedoeld was voor verzending naar Nederland. Wij zien ook in het afgelopen jaar dat er meer cocaïne vanuit Peru naar Nederland werd verzonden. In mei wist de Peruaanse douane bijna 450 kilo te onderscheppen, afkomstig uit Mexico en bestemd voor Nederland”, vertelt Van Schelven. Zij voegt toe dat zij pas nog op werkbezoek is geweest in Peru en van plan is een attaché te plaatsen om contacten te leggen met de lokale douane en havenbedrijven. „We delen onze kennis over hoe je medewerkers weerbaarder maakt tegen criminele invloeden en richten ons ook op preventie. Informatie die wij zelf door schade en schande hebben geleerd. Dit is belangrijk omdat Peru de grootste haven van Latijns-Amerika krijgt en daardoor aantrekkelijk is voor drugskartels.”

Nanette van Schelven, directeur Douane

Scanbeelden De samenwerking met Suriname wordt ook verder uitgebreid. „We hebben inmiddels een stevige positie gekregen in Latijns-Amerika. Door samen te werken, te helpen en vertrouwen op te bouwen, zie je dat de douanediensten daar steeds meer drugs willen en kunnen tegenhouden”, zegt Van Schelven. Een volgende stap in de samenwerking is het uitwisselen van scanbeelden van containers tussen Nederland en de Zuid-Amerikaanse landen. In de haven van Rotterdam moeten uiteindelijk de laatste scanbeelden worden vergeleken met die van de haven van herkomst. Dit proces kent echter technische uitdagingen. „In Latijns-Amerika wordt vaak gebruikgemaakt van andere of verouderde scanapparatuur, waardoor het moeilijk is om beelden te vergelijken”, legt Van Schelven uit. „We hebben al afspraken met Brazilië, Panama en Costa Rica en zijn bezig met pilots om deze problemen op te lossen.”

Houten vlonders vol coke, ontdekt door de politie van Bolivia.

Daarnaast gebruikt de Nederlandse douane momenteel Chinese standalone scanners die niet gekoppeld mag zijn aan het douanenetwerk. „In de toekomst is koppeling wel wenselijk om artificiële intelligentie te kunnen gaan gebruiken”, voegt Van Schelven toe. Europa Ook binnen Europa wordt de samenwerking versterkt. „Dat moet wel, omdat je ziet dat wanneer één land maatregelen neemt, zoals wij bijvoorbeeld in Rotterdam en Vlissingen, de drugssmokkel verschuift naar andere landen”, stelt Van Schelven. „Als vervolgens Duitsland en België actie ondernemen, verdwijnt het probleem weer naar elders. Daarom is alertheid binnen Europa essentieel, omdat criminelen altijd nieuwe methoden vinden om drugs hier te krijgen.” De Nederlandse douane zal binnenkort de maritieme tak van een Europees douanesamenwerkingsverband leiden, gericht op het delen van ervaringen en kennis. „Ons doel is om elkaar sterker te maken en van Europese havens een vesting te maken waar drugscriminelen geenpoot aan de grond krijgen.” De douane richt zich niet alleen op de import van drugs, maar ook op de export. Nederland is een grote producent van synthetische drugs zoals xtc, lsd en mma. „Sinds begin dit jaar hebben wij een attaché geplaatst in Australië om samen met lokale partijen daar de handel in synthetische drugs te verstoren”, vertelt Van Schelven. „Nederland is het postorderbedrijf van de wereld als het gaat om synthetische drugs. Om deze export te bestrijden, werd vorig jaar het Hit and Run Post (HARP)-team opgericht, waarin de douane samenwerkt met politie en Openbaar Ministerie om verzender van drugs per post op te sporen en te vervolgen. Dit team boekte vorig jaar opvallende resultaten waaronder de vondst van een Boeddhabeeld gemaakt van mdma-pillen. De douane heeft vorig jaar zo’n 13.700 poststukken met drugs onderschept.

4.022 kilo cocaïne in container uit Suriname onderschept in Rotterdam

4.022 kilo cocaïne in container uit Suriname onderschept in Rotterdam - Foto: Openbaar Ministerie (OM) in Rotterdam.