Hedenochtend, woensdag 25 december 2024, is de president van de Republiek Suriname, Z.E. Chandrikapersad Santokhi, door regeringsfunctionarissen geïnformeerd geworden over het heengaan van de heer Desiré Delano Bouterse, oud-president van de Republiek.
Vooruitlopend op meer gedetailleerde en definitieve informatie vanuit officiële kanalen, willen wij de echtgenote, kinderen en overige nabestaanden condoleren met dit verlies.
Het staatshoofd heeft de nodige voorzieningen getroffen voor het begeleiden van het vervolgtraject, inclusief de formele zaken en de communicatie met de familie alsook met de Surinaamse gemeenschap. Hierover zullen spoedig nadere mededelingen worden gedaan.
In de geest van de feestdagen en het jaareinde, roept de president eenieder op om waardig te blijven en kalmte te bewaren, rust en orde te handhaven en in de geest van deze bijzondere dagen in gebed te gaan.
Met diepe verslagenheid maakt de Nationale Democratische Partij (NDP) bekend dat onze oprichter, voormalig voorzitter en erevoorzitter, Desiré Delano Bouterse, in de nacht van 24 december 2024 onverwacht is heengegaan. Desiré Bouterse was niet alleen de grondlegger van de revolutie en de NDP, maar ook een visionair leider die zijn leven heeft gewijd aan de ontwikkeling van Suriname en de eenheid van ons volk. In dat kader bracht hij historische veranderingen tot stand voor ons land en volk.
Als president van de Republiek Suriname (2010-2020) leidde hij het land met visie en vastberadenheid, waarbij hij altijd streed voor de vooruitgang en eenheid van het Surinaamse volk. Zijn belangrijkste missie daarbij was het bestrijden van de armoede.
Zijn onwankelbare toewijding aan de belangen van het volk, zijn strijd voor gerechtigheid en zijn visie op een onafhankelijke en rechtvaardige natie zullen altijd blijven voortleven in ons collectieve geheugen.
Voor de Nationale Democratische Partij was Desiré Bouterse niet alleen een leider, maar ook een inspiratiebron en een symbool van veerkracht. Zijn nalatenschap van hoop, strijd en doorzettingsvermogen zal ons blijven leiden in onze missie om een sterker en rechtvaardiger Suriname te bouwen.
Wij betuigen ons diepste medeleven aan zijn vrouw, kinderen, kleinkinderen en familie. De partij zal in overleg met de familie een waardig eerbetoon organiseren om zijn leven en bijdrage aan ons land te herdenken. Verdere details hierover volgen spoedig.
Wij roepen alle leden, sympathisanten en het volk van Suriname op om samen met ons stil te staan bij dit grote verlies en om zijn leven en erfenis met eerbied te gedenken.
Rust in vrede, kameraad. Uw idealen en visie blijven voortleven in ons allen. Namens het bestuur en de leden van de Nationale Democratische Partij,
Jennifer Geerlings-Simons
De familie vraagt in deze moeilijke tijd voor dit moment om hun rust en privacy te geven om dit grote verlies in familiekring te verwerken en zullen dus geen ontvangst hebben voor rouwbeklag.
VHP Nederland: Respect en waardigheid in rouwperiode
25 Dec, 11:22
VHP Nederland heeft vandaag kennisgenomen van het overlijden van Desi Bouterse, voormalig legerleider en ex-president van Suriname. Hoewel zijn leven en carrière onlosmakelijk verbonden zijn met diepe politieke en maatschappelijke verdeeldheid, is dit moment een gelegenheid om stil te staan bij de impact van zijn leiderschap en de lessen uit de geschiedenis.
Als politieke organisatie die zich inzet voor democratie, rechtvaardigheid en mensenrechten, blijven wij pleiten voor transparantie, rechtspraak en verzoening in Suriname. Het overlijden van Desi Bouterse markeert het einde van een tijdperk dat vele uitdagingen en controverses heeft gekend.
Wij erkennen dat Desi Bouterse bij velen als een controversieel figuur bekend stond, vanwege zijn rol in historische gebeurtenissen die diepe littekens hebben nagelaten. Zijn tegenstanders herinneren zich deze periode als een tijd van onrecht en pijn, met name in relatie tot de Decembermoorden en de militaire dictatuur. Het is cruciaal dat deze stemmen niet worden genegeerd, want zij vertegenwoordigen een belangrijk deel van de collectieve geschiedenis van Suriname.
Tegelijkertijd roepen wij op tot respect en waardigheid in deze periode van rouw. Het is van belang dat de samenleving deze gelegenheid aangrijpt om te reflecteren en samen te werken aan een toekomst van verzoening, waarbij recht en waarheid centraal staan. Alleen door openheid en begrip kan Suriname de pijn van het verleden omzetten in een duurzame, verenigde toekomst.
Onze gedachten gaan uit naar zijn nabestaanden, zijn voor- én tegenstanders, en alle Surinamers die door zijn overlijden geraakt zijn.
De Vooruitstrevende Hervormings- Partij (VHP) heeft vandaag 25 december, via de media het droevige bericht ontvangen dat oud-president Desi Bouterse op 79-jarige leeftijd is heengegaan. Bouterse was in de jaren ‘80 leider van het militaire regime, dat door een staatsgreep aan de macht kwam. Hij was ook de oprichter tevens voorzitter van de Nationale Democratische Partij (NDP).
Na de verkiezingen van 2005 was hij lid van De Nationale Assemblee. De heer Bouterse heeft twee termijnen gediend als president van de Republiek Suriname. De VHP roept de NDP en de samenleving op om kalmte en rust te bewaren in deze voor haar moeilijke tijd.
De VHP spreekt haar oprechte condoleances uit aan zijn echtgenote, kinderen, familie, vrienden en kennissen. De partij wenst hen veel sterkte en kracht toe in deze moeilijke dagen.
Live: Surinaamse president Santokhi condoleert nabestaanden en roept op tot kalmte
De Surinaamse oud-president en voormalige legerleider Desi Bouterse is op 79-jarige leeftijd overleden.
Bouterse was sinds januari dit jaar voortvluchtig, nadat hij eerder was veroordeeld tot twintig jaar cel voor zijn betrokkenheid bij de Decembermoorden in 1982.
14:17Surinaamse president Santokhi condoleert en roept op tot kalmteDe Surinaamse president Chan Santokhi heeft de weduwe en nabestaanden van zijn voorganger Desi Bouterse gecondoleerd. Dat deed hij ‘vooruitlopend op meer gedetailleerde en definitieve informatie vanuit officiële kanalen,’ aldus een verklaring van Santokhi’s kantoor. De president werd vanochtend door regeringsfunctionarissen geïnformeerd over het overlijden van Bouterse.Het staatshoofd roept iedereen op ‘om waardig te blijven en kalmte te bewaren, rust en orde te handhaven’ en in gebed te gaan, in de geest van de feestdagen en het jaareinde. Kerst en Oud en Nieuw worden in Suriname groots gevierd. De feesten en evenementen trekken veel bezoekers, onder wie familieleden uit Nederland en andere emigratielanden.Volgens Santokhi zijn de nodige voorzieningen getroffen voor de begeleiding van ‘het vervolgtraject, inclusief de formele zaken en de communicatie met de familie alsook met de Surinaamse gemeenschap’. Hij hoopt hierover spoedig nadere mededelingen te doen. (ANP)Politiek rivalen Desi Bouterse en Chan Santokhi schudden elkaar de hand in 2013.Beeld ANP / Pieter Van Maele
13:29Vicepresident Ronnie Brunswijk condoleert nabestaanden BouterseDe Surinaamse vicepresident Ronnie Brunswijk heeft de nabestaanden van Desi Bouterse gecondoleerd met hun verlies. ‘Zijn leven heeft een blijvende impact gehad op ons land en zijn inzet zal niet vergeten worden’, schrijft Brunswijk, die van 2010 tot 2015 met zijn Algemene Bevrijdings- en Ontwikkelingspartij een regering vormde met Bouterses Nationale Democratische Partij (NDP).Dertig jaar eerder vocht Brunswijk nog met zijn Jungle Commando tegen het Nationaal Leger van Bouterse. Deze zogeheten Binnenlandse Oorlog eiste honderden slachtoffers onder zowel de bewoners van het binnenland als onder de militairen. Niettemin wenst Brunswijk Bouterses nabestaanden ‘veel kracht en moed toe’. ‘Moge zijn nalatenschap een inspiratie blijven voor velen en zijn ziel in vrede rusten,’ schrijft Brunswijk.In november 1986 stierven zeker 39 bewoners van de leefgemeenschap Moiwana in Oost-Suriname nadat militairen het vuur op hen hadden geopend. Onder hen waren vrouwen, kinderen en bejaarden. Het leger was op zoek naar Brunswijk en dacht dat hij zich daar had verschanst. In maart 1990 werden twee ongewapende lijfwachten van Brunswijk doodgeschoten in het kantoor van bevelhebber Bouterse, bij wie Brunswijk op bezoek ging. (ANP)De Surinaamse vicepresident Ronnie Brunswijk in 2022.Beeld ANP
12:37Partijgenoten begeleiden stoffelijk overschot Bouterse naar mortuariumDe lijkwagen met het stoffelijk overschot van Desi Bouterse is woensdagochtend lokale tijd vertrokken van zijn woning naar het mortuarium. Voor de auto met de kist erin rijdt een politiewagen, erachter rijden partijgenoten in een stoet. Vrienden en aanhangers van de overleden oud-legerleider en ex-president zijn bedroefd en zeggen dat ze Bouterse’s overlijden niet hadden zien aankomen. ‘Het is een groot verlies voor het land en voor de partij, maar gelukkig dat we in ieder geval de idealen kunnen meenemen en kunnen behouden’, zei Ramon Abrahams, een ondervoorzitter van Bouterses Nationale Democratische Partij. Abrahams is ervan overtuigd dat de Nationale Democratische Partij het werk van hun erevoorzitter Bouterse zal voortzetten. ‘Hij was er een jaar niet, we zijn toch gewoon doorgegaan?’Volgens ex-vicepresident Ashwin Adhin gaat een deel van de Surinaamse identiteit verloren met de dood van Bouterse. ‘Suriname zal nooit meer hetzelfde zijn’, stelt Adhin die van 2015 tot 2020 vicepresident was onder Bouterse. Laurens Neede, een van de sergeanten die in 1980 onder leiding van Bouterse een coup pleegden, denkt dat zijn kameraad ‘spiritueel is uitgetreden’ en op die manier een einde aan zijn leven heeft gemaakt. (ANP)Desi Bouterse tijdens zijn tweede inauguratie in Paramaribo, Suriname in 2015. Beeld AP
12:31Spong: ambivalente gevoelens bij overlijden BouterseHet overlijden van de voortvluchtige oud-president van Suriname Desi Bouterse bezorgt advocaat Gerard Spong een ambivalent gevoel. In een reactie aan persbureau ANP zegt Spong dat Bouterse ’hoe je het ook wendt of keert’ een man was met veel bloed aan zijn handen.Spong was betrokken bij het onderzoek naar de Decembermoorden en verloor vrienden en vakgenoten tijdens de moorden in 1982 in Fort Zeelandia. Het ambivalente gevoel dat het overlijden van Bouterse de advocaat bezorgt, zit hem ‘in het gegeven dat hij helaas zijn aardse straf niet heeft kunnen ondergaan omdat hij voortvluchtig was. Maar het was een man die Suriname veertig jaar gegijzeld heeft en veel ellende in dat land heeft veroorzaakt. Dus ik treur daarom niet.’Bouterse werd in december vorig jaar veroordeeld tot twintig jaar cel voor zijn leidende rol in de Decembermoorden in 1982. Toen werden vijftien tegenstanders van het militaire regime van Bouterse gemarteld en vermoord. ‘Het geeft een heel slecht gevoel als zo iemand ongestraft naar de eeuwige jachtvelden verhuist’, aldus Spong. (ANP)Advocaat Gerard Spong.Beeld ANP
12:17Noraly Beyer: met dood Bouterse ook gerechtigheid van hogerhandVoormalig NOS-nieuwslezer Noraly Beyer zegt ‘zeer gemengde gevoelens’ te hebben over de dood van de Surinaamse oud-president Desi Bouterse. De 78-jarige journalist maakte twee jaar geleden een documentaire over de Decembermoorden, waarvoor Bouterse in december 2023 na tientallen jaren werd veroordeeld. Bouterse verdween kort na de gerechtelijke uitspraak spoorloos.‘Er was al gerechtigheid door de rechtbank, nu is er ook gerechtigheid van hogerhand’, aldus Beyer. ‘Het is een grote opluchting dat de man die zoveel kwaad heeft aangericht er niet meer is. Maar het is ook onbevredigend, omdat hij zijn straf nooit heeft uitgezeten.’ Ze zegt dat ‘de slachtoffers en nabestaanden zich moeten neerleggen bij de situatie. Het dossier kan nu dicht: we kunnen hem niet meer zoeken, hij is dood.’Beyer keek woensdagochtend urenlang naar een stream op Facebook van het huis waar het lichaam van Bouterse ligt. ‘Ik neem aan dat het waar is dat hij dood is’, zegt ze. ‘Maar ik hoop wel dat er nog antwoorden komen. Hoe is het gebeurd, waar was hij het afgelopen jaar. Het is goed voor iedereen als die vragen wel worden opgehelderd.’ (ANP)Noraly Beyer.Beeld Brunopress
11:30Surinaamse regering bevestigt overlijden Desi BouterseDe Surinaamse regering heeft de dood van oud-president Desi Bouterse bevestigd. ‘De regering is via de familie en eigen onderzoek op de hoogte gesteld van het heengaan van de heer D. Bouterse, ex-president van de Republiek Suriname’, zei minister van Buitenlandse Zaken Albert Ramdin. ‘Verdere berichtgeving ter zake volgt zo spoedig mogelijk’, voegde hij daaraan toe.Bouterse (79) verdween in januari 2024 van de radar, kort na zijn definitieve veroordeling tot twintig jaar celstraf voor zijn aandeel in de Decembermoorden van 1982, waarbij vijftien ongewapende tegenstanders van zijn toenmalige bewind werden doodgeschoten. De door Bouterse opgerichte Nationale Democratische Partij benoemde hem tot erevoorzitter en had plannen om hem bij verkiezingswinst in mei 2025 gratie te verlenen. (ANP)Desi Bouterse in Paramaribo in 2023. Beeld AFP
11:14Diaspora Instituut roept Surinamers op kalmte te bewarenHet is voor Suriname belangrijk om de rust te bewaren na het overlijden van oud-president Desi Bouterse, zegt voorzitter John Brewster van het Diaspora Instituut Nederland (DIN), een organisatie die de banden tussen Suriname en Nederland stimuleert.Brewster zei dit tegen persbureau ANP. De voor politieke moorden veroordeelde politicus en ex-legerleider Desi Bouterse was een polariserende figuur voor de Surinaamse gemeenschap, aldus Brewster. ‘Wat goed is voor Suriname, is dat er rust is en geen chaos. Daarom roep ik alle Surinamers, vooral in de diaspora, op om het hoofd koel te houden.’Volgens Brewster zullen de aanstaande parlementsverkiezingen, op 25 mei, bepalend zijn voor de richting die Suriname ingaat. Olievondsten voor de Surinaamse kust zullen naar verwachting miljardeninkomsten opleveren, dus is het volgens de DIN-voorzitter belangrijk een einde te maken aan corruptie, zodat het geld naar de verdere ontwikkeling van Suriname gaat.‘In 2025 bestaat Suriname vijftig jaar als onafhankelijke natie. Deze verkiezingen zijn daarom belangrijk om te zien welke richting Suriname opgaat in de volgende vijftig jaar.’ (ANP)
10:35Comité Herdenking Slachtoffers Suriname: Bouterse had in de cel moeten voelen wat hij het Surinaamse volk heeft aangedaanEcht jammer, vindt voorzitter Romeo Hoost van het Comité Herdenking Slachtoffers Suriname het overlijden van de Surinaamse oud-legerleider en voormalig president Desi Bouterse. ‘Hij moest blijven leven om zijn straf van twintig jaar te kunnen uitzitten’, zei Hoost woensdag tegen het ANP.Op die manier had hij moeten voelen wat hij het hele Surinaamse volk heeft aangedaan, aldus Hoost. ‘Aan vijftien slachtoffers heeft hij persoonlijk meegedaan’, verwees hij naar de Decembermoorden van 1982 op vijftien tegenstanders van het toenmalige militaire bewind van Bouterse.Hoost denkt dat Bouterse nog had geleefd als hij zich had gemeld bij de gevangenis. ‘Ik kan me dat indenken. Hij was ernstig ziek, kreeg nierdialyse thuis. Misschien is er medisch iets verkeerd gelopen, heeft hij niet de juiste medicatie gehad. Als hij zich had gemeld bij de gevangenis, dan zat hij zijn straf uit en werd hij medisch goed onderhouden.’ (ANP)Voorzitter Romeo Hoost van het Comité Herdenking Slachtoffers Suriname.Beeld ANP / Sabine Joosten
10:27Weduwe Bouterse komt later in de ochtend met verklaring; partijgenoten en pers wachten bij woning oud-legerleiderBij de woning van de overleden Surinaamse oud-president Desi Bouterse in Paramaribo-Noord hebben zich aanhangers en journalisten verzameld. Volgens Surinaamse media is Bouterse dinsdag op zijn schuiladres overleden. Het lichaam van de voormalige legerleider zou vanochtend vroeg zijn overgebracht naar Paramaribo. Zijn weduwe Ingrid Bouterse-Waldring en de familie komen later in de ochtend met een verklaring. Partijgenoten van Bouterse zijn in rouw gedompeld.Inmiddels is ook de politie gearriveerd bij de woning waar zij afgelopen zondag nog zonder succes een inval had gedaan. Bouterse was sinds januari 2024 onvindbaar, nadat hij in december na een jarenlang proces was veroordeeld tot twintig jaar gevangenisstraf voor zijn aandeel in de Decembermoorden van 1982. Ook zijn voormalige lijfwacht Iwan Dijksteel, veroordeeld tot vijftien jaar, was voortvluchtig. Het is onbekend of hij ook in Paramaribo is. (ANP)Ingrid Bouterse begin dit jaar in Paramaribo na de zaak tegen Desi Bouterse.Beeld AFP
De Surinaamse oud-president Desi Bouterse in januari 2023, tijdens het proces over de Decembermoorden.Beeld AFP / Ranu Abhelakh
NOS Nieuws•Vandaag, 11:16•Aangepast vandaag, 15:32
Bouterse: couppleger, president en voortvluchtig om Decembermoorden
Baas, Bevel en Bouta: zo werd de Surinaamse oud-president Desiré Delano Bouterse in de volksmond genoemd. Surinaamse media meldden vanochtend zijn overlijden. Sommigen zullen Bouterse herinneren als een volksheld, anderen vooral als een dictator, moordenaar en drugsdealer.
De laatste jaren was de oud-president vooral in het nieuws vanwege de vervolging voor zijn rol bij de Decembermoorden in 1982. Op 7 en 8 december van dat jaar werden vijftien politieke tegenstanders van het regime van Bouterse doodgeschoten in Fort Zeelandia.
In het hoger beroep over de Decembermoorden kreeg Bouterse vorig jaar twintig jaar gevangenisstraf. Sindsdien was hij voortvluchtig. Het is nog niet duidelijk waar hij zich het afgelopen jaar had verborgen.
Staatsgreep en repressie
Bouterse, met inheemse en Zeeuwse voorouders, werd een paar maanden na de Tweede Wereldoorlog geboren en groeide op in Suriname. Vanaf 1968 volgde hij zijn militaire opleiding in Nederland, het land waarmee hij later een moeilijke relatie onderhield. Hij keerde vlak voor de Surinaamse onafhankelijkheid van 1975 terug om zijn land te dienen als beroepsmilitair.
Sergeant Bouterse stoorde zich aan de manier waarop de regering van Henck Arron het land bestuurde na de onafhankelijkheid. Samen met vijftien andere militairen pleegde hij in 1980 een staatsgreep. Hij kreeg aanvankelijk het voordeel van de twijfel, ook van de Nederlandse regering.
Maar toen verkiezingen uitbleven, zwol de kritiek aan. Er klonken steeds meer negatieve geluiden over de sterke repressie en het gebrek aan democratische stappen. Bouterse was niet gediend van die kritiek.
ANP
ANP
Een groepsfoto van de leden van de Nationale Militaire Raad, vlak na de staatsgreep. Desi Bouterse staat derde van rechts.
Desi Bouterse houdt een toespraak, kort na de coup
Vooral de acties van vakbondsleider Cyriel Daal, wekten zijn woede. In de nacht van 7 op 8 december 1982 werd Daal opgepakt samen met vijftien andere mannen: journalisten, advocaten, en een andere vakbondsleider, Fred Derby.
In Fort Zeelandia werden ze bijna allemaal gemarteld en vermoord. Volgens de militairen wilden de mannen een tegencoup plegen en zijn ze op de vlucht neergeschoten.
Derby was de enige overlevende van de Decembermoorden. Zijn verklaring vormde later een belangrijk en doorslaggevend bewijsstuk in de rechtszaak tegen Bouterse, die pas in 2007 begon en eind 2019 tot een veroordeling leidde van 20 jaar.
ANP
ANP
ANP
Een stoet rouwenden in Paramaribo, kort na de Decembermoorden
Een condoleanceregister in de Amsterdamse Bijlmermeer na de Decembermoorden
Een nachtwake in voor het Surinaams consulaat in Amsterdam na de Decembermoorden
In de jaren na de moorden werd er weer langzaam werk gemaakt van democratiseringen. De voormalige persoonlijke lijfwacht van Bouterse, Ronnie Brunswijk, keerde zich van hem af. Tussen 1986 en 1992 voerden de twee een bloedige strijd tegen elkaar. Tientallen mensen kwamen om het leven.
Bouterses militaire regime werd steeds meer door de bevolking verguisd vanwege de economische neergang en het tekort aan voedsel. Pas in 1988 kwam er een einde aan de dictatuur. Maar achter de schermen bleef Bouterse actief en invloedrijk.
Eind jaren 90 werd Bouterse in Nederland berecht en bij verstek veroordeeld voor betrokkenheid bij een drugstransport. De basis van die veroordeling bleek later niet geheel onomstreden. Advocaat Inez Weski diende tevergeefs meerdere herzieningsverzoeken in bij de Hoge Raad, omdat de kroongetuige zou zijn omgekocht door de Nederlandse regering.
De term drugsbaas bleef aan hem kleven. Al was het maar omdat zijn zoon Dino zowel in Paramaribo als in de Verenigde Staten achter de tralies belandde wegens drugs en wapenhandel. Bouterse senior leek het allemaal niet te deren. Hij zei dat politiek Den Haag hem uit de weg wilde ruimen. De relatie met Nederland bleef moeizaam.
Opnieuw president
Via de democratische weg lukte het Bouterse om opnieuw aan de macht te komen. Zijn charisma en multi-etnische partij – wars van buitenlandse bemoeienis – werkte aanstekelijk op de jonge bevolking van Suriname. In 2010 stemde een ruime meerderheid voor zijn Nationale Democratische Partij.
De droom van Bouterse om de grote volksleider te worden, kwam uit en de economische wind waaide gunstig in die jaren. De regering Bouterse gaf veel geld uit aan sociale projecten en in 2015 werd hij herkozen.
ANP
ANP
ANP
Bouterse na zijn verkiezing in 2010
Aanhangers van Bouterse zijn uitzinnig na zijn overwinning
Bouterse wordt gefeliciteerd na zijn overwinning in 2010
Maar niet lang daarna werden de scheuren in zijn beleid zichtbaar. De inkomsten van de regering daalden flink door de lage grondstofprijzen. De staatskas bleek vrijwel leeg en corruptie vierde ondanks de beloftes van Bouterse hoogtij. De regering leende exorbitante bedragen.
Ondertussen begon de bevolking te morren. De lage inkomens beleefden moeilijke tijden en ook de middenklasse kampte met grote tegenslag.
Veroordeling Decembermoorden
Ook de Decembermoorden bleven Bouterse achtervolgen. Ondanks diverse pogingen om het proces stil te zetten, kwam de openbaar aanklager met een zware strafeis tegen Bouterse: twintig jaar cel. Op 20 december vorig jaar werd hij door de rechter definitief veroordeeld tot deze gevangenisstraf. Dat was een overwinning voor de nabestaanden van slachtoffers van de Decembermoorden, en een smet op het blazoen van Bouterse.
De oud-president moest zich op 12 januari van dit jaar melden bij de gevangenis, maar deed dat niet. Sindsdien was hij voortvluchtig. De autoriteiten konden hem niet opsporen en er gingen geruchten dat Bouterse in de jungle van Suriname zat. Er waren ook verhalen dat hij gewoon thuis zat. Vandaag werd dus bekend dat hij is overleden. Waar hij is gestorven en wanneer is nog niet bekend.
Kort na de eerste berichten over zijn overlijden verzamelden zich vandaag veel mensen bij het partijkantoor en bij de woning van Bouterse. Veel mensen toonden zich geëmotioneerd.
Daaruit bleek opnieuw hoe verdeeld de Surinaamse bevolking is over de oud-president en legerleider. Voor sommigen is hij nog steeds een volksheld die Suriname tot grote hoogte bracht. Maar voor anderen is hij voorgoed het gezicht van de Decembermoorden, de zwarte pagina in de Surinaamse geschiedenis. https://nos.nl/artikel/2549598-bouterse-couppleger-president-en-voortvluchtig-om-decembermoorden
Stoffelijk overschot Bouterse in beslag genomen ‘voor onderzoek naar de doodsoorzaak’
Het stoffelijk overschot van de dinsdag overleden oud-legerleider en oud-president van Suriname Desi Bouterse (79) is in beslag genomen, bevestigt het Surinaamse Openbaar Ministerie aan het ANP. ,,Er komt een politie-onderzoek”, meldt de woordvoerder. Het onderzoek richt zich op de doodsoorzaak en op de mogelijke plek waar de voormalige president is overleden.
Buitenlandredactie 25-12-24, 14:13 Laatste update: 25-12-24, 17:05
Desi Bouterse was sinds januari 2024 voortvluchtig nadat hij in december 2023 was veroordeeld tot twintig jaar gevangenisstraf voor zijn leidende rol in de Decembermoorden van 1982 waarbij vijftien prominente Surinamers omkwamen. Afgelopen zondag deed de politie in Suriname nog een inval in zijn woning, maar trof hem daar niet aan. Grote rechtszaak
De ex-legerleider zou na een kortstondig ziektebed op zijn schuiladres zijn overleden. Het is onbekend waaraan precies. Bij de woning van Bouterse in Leonsberg, gelegen in het noorden van Paramaribo, verzamelden zich woensdag veel mensen. Later vertrok daar een lijkwagen.
Ondertussen heeft de Surinaamse president Chan Santokhi de bevolking opgeroepen om ‘waardig te blijven en kalmte te bewaren, rust en orde te handhaven’, in de geest van de feestdagen. Kerstmis en oud en nieuw worden in Suriname groots gevierd.Er kwamen ook veel mensen naar het mortuarium van ‘s Lands Hospitaal in Paramaribo. Daar zei een woordvoerder dat er ‘op dit moment geen gelegenheid is om afscheid te nemen’.
Het was een man die Suriname veertig jaar gegijzeld heeft en veel ellende in dat land heeft veroorzaaktGerard Spong
Bouterse werd op 13 oktober 1945 geboren in het Surinaamse Domburg. Nadat hij vanaf 1968 enkele jaren in Nederland had doorgebracht en een militaire opleiding had gevolgd, keerde hij eind 1975 terug naar Paramaribo. Samen met andere sergeanten pleegde hij in februari 1980 een staatsgreep.
In eerste instantie leidde de coup in Suriname – en in Nederland – niet tot grote afkeuring. Toch groeide de aversie en de weerstand tegen het steeds knellender militaire bestuur snel. Op 8 december 1982 mondde dat in Fort Zeelandia in Paramaribo uit in een moordpartij. Vijftien vermeende tegenstanders van het militaire regime werden gemarteld en geëxecuteerd.
Justitie in Suriname liet de Decembermoorden jarenlang ongemoeid. In 2010 werd Bouterse zelfs tot president gekozen, een jaar na de start van de rechtszaak over de Decembermoorden. Hij bleef president tot 2020. Eind vorig jaar werd hij alsnog veroordeeld tot twintig jaar cel voor zijn rol bij die moorden.
Bloed aan zijn handen
Het overlijden van de voortvluchtige oud-president van Suriname Desi Bouterse bezorgt advocaat Gerard Spong een ‘ambivalent gevoel’. Hij zei in een reactie dat ‘hoe je het ook wendt of keert’ Bouterse een man was met veel bloed aan zijn handen. Al gaf Spong ook aan: ,,Het geeft een heel slecht gevoel als zo iemand ongestraft naar de eeuwige jachtvelden verhuist.”
Spong was betrokken bij het onderzoek naar de Decembermoorden en verloor vrienden en vakgenoten tijdens de moorden in 1982 in Fort Zeelandia. Het ambivalente gevoel dat het overlijden van Bouterse de advocaat bezorgt, zit hem ‘in het gegeven dat hij helaas zijn aardse straf niet heeft kunnen ondergaan omdat hij voortvluchtig was’. ,,Maar het was een man die Suriname veertig jaar gegijzeld heeft en veel ellende in dat land heeft veroorzaakt. Dus ik treur daarom niet.”
In Suriname loopt een strafrechtelijk onderzoek naar de dood van ex-president Desi Bouterse, waarbij diverse personen worden gehoord, meldt de politie woensdagavond lokale tijd. De politie kreeg woensdagochtend iets na 05.00 uur het bericht dat Bouterse was overleden en dat zijn stoffelijk overschot naar diens woning was gebracht. Het lichaam bleek geen tekenen van een misdrijf te vertonen, stelde de arts die door de politie was ingeschakeld om het te onderzoeken. Na afstemming met het Openbaar Ministerie werd het lichaam van Bouterse in beslag genomen om de vermoedelijke doodsoorzaak vast te stellen. Pas na na het rapport van de lijkschouwer wordt zijn lichaam weer vrijgegeven.
Overlijden Bouterse verrast regering Suriname. ‘Niemand wist welke medische problemen hij precies had’ Albert Ramdin, minister van Buitenlandse Zaken van Suriname, reageert op de dood van Desi Bouterse. Hij ziet geen reden tot bezorgdheid over de situatie in het land. ‘Tijdens de feestdagen is er sowieso sprake van verhoogde surveillance in de stad, ongeacht de situatie.’ Jasper Daams is nieuwsverslaggever van de Volkskrant. 26 december 2024, 09:17 Desi Bouterse in 1999 bij de Nationale Assemblee in Paramaribo.Beeld ANP / ANP
Meneer Ramdin, kwam de dood van Desi Bouterse voor u en uw regering als een verrassing? ‘Dinsdagavond kwamen de eerste geruchten op gang over zijn dood. Het duurde vervolgens enkele uren voordat onze inlichtingendiensten dat konden bevestigen, en vervolgens werd zijn overlijden ook publiekelijk bekendgemaakt. ‘Het was al langer bekend dat hij met een aantal medische problemen kampte, die vrij intensieve zorg vereisten. Maar niemand had een idee wat er precies speelde, omdat hij niet zichtbaar was. Dus in dat opzicht kwam het wel als een verrassing.’
Albert Ramdin, minister van Buitenlandse Zaken SurinameBeeld Ministerie van Buitenlandse Zaken Suriname
Wat weet u over de omstandigheden van zijn overlijden?
‘Bouterse is niet in Paramaribo overleden, maar op een voor ons onbekende locatie. Over de omstandigheden is nog niets bekend, daarvoor is inmiddels een onderzoek ingesteld. Het lijk is vandaag in beslag genomen en naar een mortuarium gebracht, om de doodsoorzaak vast te stellen. Dat onderzoek is nog gaande, dus daar valt weinig over te zeggen. Ik denk dat we in de komende uren en dagen wat meer gedetailleerde informatie kunnen delen.
‘Ik ben op dit moment niet in het land en vertrek morgen pas naar Suriname, dus ik weet het niet precies. Maar ik heb wel het gevoel dat het overlijden van Bouterse onderwerp van gesprek zal zijn in de samenleving. Het zal natuurlijk aan de orde komen, zo op Eerste Kerstdag, wanneer families elkaar bezoeken. Maar op basis van de gesprekken die ik heb met mensen in het land, is er geen reden tot bezorgdheid.
Worden er tijdens de feestdagen nog extra maatregelen getroffen?
‘In Suriname wordt nieuwjaar heel uitbundig gevierd, met duizenden mensen op straat. We willen dat dat zonder incidenten gebeurt. Daar ligt op dit moment de zorg van de regering. De komende tijd zullen we de situatie in het land monitoren, en indien nodig aanvullende maatregelen treffen.
‘Tijdens de feestdagen is er sowieso sprake van verhoogde surveillance in de stad, ongeacht de situatie, met verhoogde zichtbaarheid van de politie. Over eventuele scenario’s waarmee we verder rekening houden, kan ik weinig zeggen. Daarover gaat de minister van Justitie. Op dit moment is het rustig en dat is voor alle partijen ook het beste.
Wat staat er de komende dagen verder te gebeuren?
‘Het belangrijkste is dat de komende dagen de formele procedure rondom de dood van Bouterse wordt afgehandeld, maar dat is meer het terrein van het Openbaar Ministerie en de politie. Dat kan een paar dagen duren. Ondertussen zal de familie plannen maken voor een uitvaart of crematie, ik weet ook niet wat het wordt. Dat zal gaan zoals bij elk overlijdensgeval, maar in dit geval is het wat complexer vanwege Bouterses achtergrond in de politiek.
Desi Bouterse heeft een belangrijke stempel gedrukt op de Surinaamse samenleving, maar zal voor velen, in de eerste plaats voor de nabestaanden, vooral verbonden blijven met de Decembermoorden en het proces dat leidde tot zijn veroordeling. Met zijn overlijden heeft hij zijn straf nooit uitgezeten. Dit schreef de Nederlandse premier Dick Schoof in een verklaring op X.
“Zijn dood zal bij veel mensen in Suriname, maar ook in Nederland, in het bijzonder bij de nabestaanden van de slachtoffers, allerlei emoties oproepen. Mijn gedachten gaan uit naar hen, en ik wens alle Surinamers, indachtig de woorden van president Santokhi, rust en waardigheid”, aldus premier Schoof https://sun.sr/Details/35365_-Schoof:-Dood-Bouterse-roept-allerlei-emoties-op_0303240schoofhap.jpg
Politiek rivalen Desi Bouterse en Chan Santokhi schudden elkaar de hand in 2013.Beeld ANP / Pieter Van Maele
De Surinaamse vicepresident Ronnie Brunswijk in 2022.Beeld ANP
Desi Bouterse tijdens zijn tweede inauguratie in Paramaribo, Suriname in 2015. Beeld AP
Advocaat Gerard Spong.Beeld ANP
Noraly Beyer.Beeld Brunopress
Desi Bouterse in Paramaribo in 2023. Beeld AFP
Voorzitter Romeo Hoost van het Comité Herdenking Slachtoffers Suriname.Beeld ANP / Sabine Joosten
Ingrid Bouterse begin dit jaar in Paramaribo na de zaak tegen Desi Bouterse.Beeld AFP
ANP
ANP
ANP
ANP
ANP
ANP
ANP
ANP
