Drugshandelaar Piet Wortel ontkent dat miljoenen aan goud van hem zijn: ‘Was van vicepresident Brunswijk’.
Cokehandelaar Piet Wortel had voor miljoenen aan goud in zijn Surinaamse villa liggen. Er werd nooit een kilo van gevonden, omdat hij volgens justitie vlak voor een politie-inval werd getipt. Zelf wuift Wortel de beschuldigingen weg en wijst naar een opmerkelijke ‘zondebok’.
Chiel Timmermans 01-07-23 Volgens Wortel, die wordt beschouwd als een grote speler in de wereldwijde cokehandel, moest hij het goud voor vicepresident Ronnie Brunswijk van Suriname verkopen. Dat zei hij in een verklaring bij de politie. De verkoop van het goud lukte niet, waarna Wortel weer nieuwe zogeheten goudstaven zou hebben ontvangen. De officier van justitie noemt het hele verhaal tijdens een recente zitting bij de rechtbank in Rotterdam ‘hoogst ongeloofwaardig’.
Vliegtickets, luxehotelovernachtingen, etentjes, een donatie aan een politieke partij in Suriname, een prijzig wagenpark met onder andere een Rolls Royce, twee Mercedessen en een Audi A8 én 6 miljoen aan goud. Piet Wortel had de afgelopen vier jaar een vermogen tot zijn beschikking volgens het Openbaar Ministerie (OM). Dat hij die uitgaven kon doen dankzij een erfenis en zijn handel in auto’s en vastgoed, wil er bij de officieren niet in.
Goud uit huis gehaald
Dat hij miljoenen aan goud tot zijn beschikking had, zou onder andere blijken uit foto’s. Zowel half mei als vorig jaar vielen opsporingsdiensten binnen bij de woning van Wortel in Suriname in de hoop het edelmetaal te vinden. Zonder succes. „Daags voor de doorzoeking werden die uit het huis gehaald”, klonk de frustratie bij de officier van justitie onlangs tijdens de zitting. „Blijkbaar kan de verdachte interveniëren in het justitiële proces in Suriname.”
Oftewel, het OM is ervan overtuigd dat Wortel en zijn omgeving werden getipt over de doorzoeking, dat er een lek is bij de autoriteiten. Zo werd er tijdens de doorzoeking een vertrouwelijk document in het huis van Wortel gevonden. Het ging om het antwoord van de Surinaamse autoriteiten op het officiële rechtshulpverzoek van Nederland voor de doorzoeking.
Vicepresident Ronnie Brunswijk van Suriname was afgelopen week ondanks meerdere pogingen niet bereikbaar voor commentaar. Er kwam geen antwoord op vragen over de relatie met Piet Wortel, het goud en mogelijke corruptie. Zijn woordvoerder laat via een tekstbericht weten: ‘De heer Brunswijk zal via de media geen reacties geven op zaken van een lopend onderzoek.’
Van Brunswijk is bekend dat hij een grote rol speelt in de Surinaamse goudhandel. Uit de documentaire Fout Goud van presentator Twan Huys bleek dit jaar dat Brunswijk als vicepresident toezicht houdt op de goudhandel, maar tegelijkertijd veel zogeheten goudconcessies bezit waar goud kan worden gemijnd. Volgens Surinaamse media zijn Piet Wortel en Brunswijk, die in 2000 in Nederland werd veroordeeld tot zes jaar cel vanwege drugshandel, goede bekenden van elkaar.
Bewijs lijkt wankel
Justitie beschouwt Piet Wortel al jaren als een sleutelspeler in de internationale cocaïnehandel, waarvoor hij in 2014 ook al eens werd veroordeeld. Hij wordt verder verdacht van betrokkenheid bij twee liquidaties. Nadat een partij drugs zou zijn gestolen zou Wortel opdracht hebben gegeven om de twee rippers te vermoorden. Maar het bewijs in die zaak lijkt wankel en bestond vooral uit verklaringen van criminele informanten. In maart zag de rechtbank te weinig aanknopingspunten om hem nog langer in voorarrest te houden.
Maar nog voordat Wortel het Huis van Bewaring kon verlaten werd hij opnieuw opgepakt. Dit keer op verdenking van de huidige zaak rond witwassen. Het lijkt een noodgreep van justitie om te voorkomen dat de Surinamer op vrije voeten zou komen en mogelijk het land uit zou vluchten.
Wortel was vorige week in de rechtbank gefrustreerd over de verklaringen van de criminele informanten. ,,Het zijn keiharde leugens en ze blijven maar komen. Ik word er radeloos van, ik zit al zo lang vast”, zei hij tegen de rechters. “Ik vraag u om mijn leven weer terug te geven.” Het verhaal van hem, en zijn advocaat Ruud van Boom, leidde niet tot zijn vrijheid. Wortel blijft in ieder geval nog drie maanden langer in de cel.
Jacht op goudmaffia die cokemiljoenen witwast: ‘Ze doen alsof het goud uit hun eigen mijn komt’
Van ‘Bolle Jos’ Leijdekkers tot Piet Wortel: de vermeende kopstukken uit de cokehandel zouden hun drugsmiljoenen witwassen door middel van goud. Met dank aan dubieuze mijnbouwers, handelaren en juweliers. Inmiddels lopen er verschillende rechercheonderzoeken naar de sleutelspelers in deze malafide goudhandel. „Kwestie van tijd voordat de sleutelspelers worden opgepakt.”
Chiel Timmermans 28-10-23, 07:00
Het langwerpige doosje puilt uit van de gouden armbanden, er passen er precies twaalf in. Uit andere verpakkingen komen gouden munten, kettingen en oorbellen tevoorschijn. Ze zitten gegroepeerd in plastic sealzakjes, met blauwe stift is er soms ‘14’ of ‘22’ opgekrabbeld. Vermoedelijk het aantal karaat. Inclusief een doos met omgesmolten goudbaren stokt de teller uiteindelijk bij 21,05 kilo goud.
Misschien was het de Duitse kentekenplaat, misschien zijn reisgedrag. Maar het besluit van agenten van de landelijke Dienst Infra om vorige week op de A1 een auto aan de kant te zetten, blijkt een gouden zet. Als de chauffeur zich wat zenuwachtig gedraagt, stuiten de agenten na een controle op de rolkoffer vol goud in de achterbak. Op zich is dat niet verboden. Maar omdat de vereiste papieren ontbreken, neemt de politie de hele handel in beslag. De verdachte mag zijn weg overigens gewoon vervolgen.
Populair in de onderwereld
De vondst zou in het verleden waarschijnlijk ook al reden zijn geweest om de boel verder te onderzoeken. Maar nu ging er zeker een belletje naar de Nationale Samenwerking tegen Ondermijnende Criminaliteit (NSOC). Vanuit een kantoor in Driebergen doen zes diensten (politie, Openbaar Ministerie, Marechaussee, Belastingdienst, Douane en Fiod) gezamenlijk onderzoek naar misdaadfenomenen. Bovenaan het lijstje: de malafide goudhandel.
Goud is populair in de onderwereld vanwege het gemak waarmee er drugsgeld in kan worden geïnvesteerd. Zo zou ‘Bolle Jos’ Leijdekkers, die bovenaan de Nationale Opsporingslijst staat, volgens justitie honderden kilo’s goud hebben witgewassen. Het edelmetaal is waardevast, criminelen kunnen er overal mee terecht en er wordt overal dezelfde prijs voor betaald. Als je het omsmelt, is de herkomst bovendien nauwelijks nog te achterhalen. Tegelijkertijd is goud relatief klein in omvang. Een goudbaar van een kilo is grofweg 60.000 euro waard, en heeft slechts het formaat van een smartphone.
Op dit moment lopen er meerdere rechercheonderzoeken in Nederland naar sleutelspelers in de goudhandel. Op grotere en kleinere vliegvelden en havens wordt er bij controles bovendien met een scherper oog gekeken naar het fenomeen. „Nederland is een belangrijk schakelpunt in de wereldwijde goudhandel. Jaarlijks komt er 100.000 kilo aan goud voorbij op Schiphol”, zegt Joost van Slobbe, directeur van NSOC. Hij wijst daarbij bijvoorbeeld naar Suriname: „Dat is een van de belangrijkste exporteurs en die handel loopt van oudsher via Nederland.”
NSOC dook de afgelopen maanden in vijftig oude rechercheonderzoeken naar georganiseerde criminaliteit waarin goud een (bij)rol speelde. Daarnaast werden de banden aangehaald met de autoriteiten in Suriname. Daaruit ontstond onder andere het beeld dat criminelen in Suriname mijnbouwconcessies bemachtigen. Anders gezegd: het recht om goud te delven.
Vervolgens wordt er met drugsgeld illegaal gedolven goud gekocht uit bijvoorbeeld buurland Frans Guyana. „Dat goud wordt dan weer verkocht aan legale handelaren alsof het afkomstig is uit de eigen mijn. Daarmee is het drugsgeld witgewassen”, zegt Van Slobbe.
Handel van Ronnie Brunswijk
Goud speelt onder andere een belangrijke rol in een strafzaak tegen Piet Wortel. De Surinamer, die door opsporingsdiensten wordt beschouwd als een belangrijke speler in de wereldwijde cokehandel, wordt in Nederlander vervolgd voor witwassen. Volgens het Openbaar Ministerie (OM) in die zaak had hij 6 miljoen aan goudstaven in zijn villa in Suriname liggen. Maar tijdens een doorzoeking is er niks gevonden. Volgens justitie omdat Wortel vlak voor de inval was getipt.
Nu we de afgelopen maanden hebben doorgrond hoe het spel wordt gespeeld, is de volgende stap om die sleutelspelers aan te pakkenJoost van Slobbe, directeur NSOC.
Overigens gaf de Surinamer toe dat hij wel degelijk goud in huis had liggen. Dat was alleen niet van hem, maar van Ronnie Brunswijk. Hij zou door de vicepresident van Suriname zijn gevraagd om het goud te verkopen. Over Brunswijk gaat het verhaal dat hij zelf veel mijnbouwconcessies in bezit heeft of had. Het OM is van plan om hem over de goudhandel en de verklaringen van Wortel aan de tand te voelen.
Omgesmolten tot goudstaven
Uit onderzoek van NSOC blijkt ook dat crimineel geld op soortgelijke wijze wordt witgewassen dankzij de ‘goudmaffia’ in Afrika. Soms wordt het edelmetaal gebruikt om miljoenenwinsten uit de drugshandel te verplaatsen naar buiten Europa. Crimineel geld wordt via juweliers in bijvoorbeeld Duitsland geïnvesteerd in gestolen sieraden. Die worden omgesmolten tot goudstaven en kunnen, in tegenstelling tot tassen vol contant geld, met valse papieren worden geëxporteerd. In het buitenland wordt het goud vervolgens verkocht en krijgt de crimineel zijn ingeleverde geld terug.
„De criminelen zitten zelf niet zozeer in de goudhandel, maar hebben mensen voor zich werken. Dat kunnen bijvoorbeeld ondergrondse bankiers zijn, of boekhouders. Facilitators noemen we die, zij regelen alles”, zegt Van Slobbe. „Nu we de afgelopen maanden hebben doorgrond hoe het spel wordt gespeeld, is de volgende stap om die sleutelspelers aan te pakken. En nee, er is nog niemand opgepakt. Maar de rechercheonderzoeken lopen, dus dat is een kwestie van tijd.”
